De overconsumptie van medische beeldvorming - mondelinge vraag aan minister Vandenbroucke

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, ik heb deze vraag ingediend naar aanleiding van het antwoord op mijn schriftelijke vraag over CT- en NMR-scans. Het zou de bedoeling moeten zijn om de CT-scans, die röntgenstraling genereren, terug te dringen in het voordeel van de NMR- of MRI-scans, die dat niet doen. De beeldvorming zou eigenlijk best worden teruggedrongen, zeker voor bepaalde pathologieën waar ze weinig meerwaarde biedt, zowel qua diagnostiek als qua therapie. Een bijkomend element is dat medische beeldvorming de sociale zekerheid veel geld kost.

Zowel budgettair als qua volksgezondheid zou het overmatige en vooral verkeerde gebruik van medische beeldvorming dus moeten worden teruggedrongen. De cijfers tonen aan dat de situatie nog steeds niet in orde is. Hoewel het aantal NMR-scans toeneemt, neemt ook het aantal CT-scans nog steeds toe. Vooral in Wallonië zijn de cijfers echt niet goed. Per 100.000 inwoners werden er in 2019 maar liefst 26.403 CT-scans gemaakt volgens de cijfers die we van u kregen. Voor Vlaanderen waren dat er ongeveer 18.000 en voor Brussel zo'n 17.000. Mijnheer de minister, wat kan men doen om de omslag naar NMRscans te bespoedigen en het gebruik van medische beeldvorming te verminderen? Hoe komt het dat de cijfers in Wallonië veel minder goed zijn? Hebt u een zicht op de oorzaken? Wat wilt u hieraan doen?

Minister Frank Vandenbroucke:

Mevrouw Gijbels, ik kan u om te beginnen meedelen dat een bewustmakingscampagne over goed gebruik van medische beeldvorming bij rugpijn in voorbereiding is. Voor bijvoorbeeld rugpijn wordt nog te vaak onnodig medische beeldvorming aangevraagd. Daarnaast werken de administraties van de FOD en het RIZIV in overleg met deskundigen uit de sector aan een project van klinische beslissingsondersteuning om het gebruik van guidelines voor het correct voorschrijven van radiologie te promoten en te faciliteren. Het project voorziet in, enerzijds, het aankopen van evidencebased beslisregels die voorschrijvers zullen ondersteunen bij de keuze of een radiologisch onderzoek al dan niet is aangewezen en zo ja, welk onderzoek het meest aangewezen is.

Anderzijds voorziet het ook in een clinical decision support system, dat de beslisregels zal integreren in de klinische workflow van voorschrijvers. De vereisten voor de beslisregels en voor de clinical decision support tool werden samen met experts van BELMIP, het Belgian Medical Imaging Platform, uitgewerkt. De bestekken in het kader van de openbare aanbestedingen voor het project zullen begin dit jaar gepubliceerd worden.

Ik verwijs ook naar het recent gesloten akkoord tussen artsen en ziekenfondsen. Daarin wordt de nodige aandacht gegeven aan doelmatige zorg. Het juiste gebruik van medische beeldvorming maakt hiervan integraal deel uit. Ten tweede, in het plan Handhaving en Fraude, dat op 4 juni 2018 door de algemene raad van het RIZIV werd goedgekeurd, werd het principe opgenomen van de auditing van ziekenhuizen, gefocust op een goed en doelmatig gebruik van de ingezette middelen.

Op dit moment loopt er een audit over het gebruik van zware medische beeldvorming. Een van de doelstellingen is het verklaren van de geografische verschillen, die u aanhaalde in de vraag. Dat gebeurt onder andere door een bevraging op het terrein. Vanwege de pandemie werd beslist om de ziekenhuizen meer tijd te geven bij de bevraging, om hen niet te zwaar te belasten in deze periode van bijzondere uitdagingen voor de zorg. Tussentijdse resultaten worden medio 2021 verwacht. In de tweede helft van dit jaar kan de audit aangevuld worden op basis van informatie verkregen uit terreinbezoeken. Dat verklaart ook meteen waarom ik nu nog geen antwoord geef op uw vraag naar de regionale verschillen, mevrouw Gijbels. Op basis van de resultaten van de audit zullen aanbevelingen worden opgesteld om ondoelmatig gebruik van medische beeldvorming tegen te gaan en een correct gebruik van medische beeldvorming te promoten.

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, wij staan reeds lang aan de top in Europa als het gaat over het gebruik van bijvoorbeeld CT-scans, maar helaas ook op het vlak van de medische stralingsdosis die onze bevolking oploopt. Daar mogen wij niet fier op zijn. Ik ben heel blij dat er inderdaad actie zal worden ondernomen. Ik hoop dat ook wordt gemeten wat de resultaten daarvan zijn.

Ik hoop dat u daarmee ook naar het Parlement zult komen. Natuurlijk kan de kwestie niet losgekoppeld worden van de ziekenhuisfinanciering. Misschien moet worden bekeken hoe het gebruik van medische beeldvorming bijdraagt aan de problematiek omtrent de ziekenhuisfinanciering. Ik kijk uit naar het resultaat van de audit.

Het incident is gesloten.