MICA-programma - Mondelinge vraag aan minister Vandenbroucke

Commissie Gezondheid 28 september 2021: 

04.01 Frieda Gijbels (N-VA): 

Het MICAprogramme (Monitoring Intensive Care Activities) is een project dat gevalideerd is in 2017 met als doel de kwaliteit van de geneeskunde in de intensieve zorg te verbeteren door het gebruik van kwaliteits- en prestatie-indicatoren. Zo kan men het klinische en epidemiologische profiel van patiënten op de intensieve zorgafdeling analyseren, zoals de comorbiditeiten per leeftijd en geslacht, de gemiddelde opnameduur en de mortaliteit. Kennis en transparantie over deze parameters zijn van cruciaal belang om patiëntveiligheid te garanderen, zeker bij het in kaart brengen van de COVID-19-pandemie. Intussen zijn meerdere grote intensieve zorgdiensten toegetreden tot dit programma, wat goed is voor de monitoring van 839 intensieve bedden. Wat is uw houding tegenover het MICA-project? In hoeverre werd dit project ingezet in de monitoring van de COVID-19-pandemie? Welke data werden reeds gebruikt uit dit project? Is het uw intentie om het MICA-project verder uit te breiden en te ondersteunen? Zijn er nog andere benchmarkingsystemen in omloop buiten dat van het Vlaamse ziekenhuizennetwerk, en wat is uw houding daar tegenover? 

04.02 Minister Frank Vandenbroucke: 

Van bij het begin heeft de FOD Volksgezondheid, in casu het Hospital & Transport Surge Capacity Committee (HTSC), in overleg met alle vertegenwoordigers van alle overheden: Defensie, de ziekenhuiskoepels en experten geprobeerd om de situatie van de ziekenhuissector van nabij op te volgen. De basis van zo'n opvolging is goed databeheer en een goede gegevensdoorstroming. We kunnen er heel wat uit leren. Bij het beheer van een crisis is het belangrijk om in real time en zo adequaat mogelijk gegevens te kunnen verzamelen. Het behoeft dan ook geen discussie dat in deze pandemie de bezetting van de intensieve zorgeenheden één van de sleutelindicatoren is om deze pandemie in België te kunnen opvolgen. We kunnen ons onder meer de vraag stellen hoe we de beschikbare gegevens in de ziekenhuizen beter kunnen verzamelen, hoe we die gegevens kunnen gebruiken en consolideren, hoe we een beter zicht krijgen op de intensieve zorgafdelingen en hun patiënten, en wat het effect is van de vaccinatie op de intensieve zorgafdelingen. Op die manier kunnen we het beheer van deze crisis beter sturen. Het MICA-project is een kwaliteitsproject waarin aan de hand van vele indicatoren ziekenhuizen ten opzichte van elkaar bekeken worden. De bedoeling is om de zorg in de verschillende intensieve zorgafdelingen van de ziekenhuizen kwalitatiever te maken, wat niet anders dan positief kan zijn. U vroeg ook in hoeverre dit project is ingezet in de monitoring van de pandemie. Naast de verplichte searchcapacitybevraging die gebeurt op basis van een koninklijk besluit van 30 april 2020, is het inderdaad een mogelijk ander kanaal om zicht te krijgen op wat er gebeurt in de ICU-diensten. Aangezien niet elk ziekenhuis in België hierop is aangesloten, zal dit project worden gebruikt als een earlydetectionsysteem dat ons indicaties zal geven, in combinatie met de andere data die al voor handen zijn. Momenteel worden er nog geen data gebruikt uit dit project. Het akkoord van de ziekenhuizen is er om geaggregeerde data te mogen gebruiken. Mijn diensten zijn op dit moment de nodige stappen aan het ondernemen om dat in orde te brengen. U vroeg ook of ik dit verder wil uitbreiden. Dat is een zeer interessant project en het is natuurlijk altijd de bedoeling om te bekijken hoe wij met interessante projecten de kwaliteit van de zorg kunnen verhogen. Dat er nog andere benchmarkingtools zijn, is een zaak, maar dit is niet meteen een garantie dat hierdoor de kwaliteit van de zorg verhoogt. Met andere woorden, hoezeer wij ook streven naar het verhogen van de kwaliteit van de zorg, toch kan ik nu nog niet bevestigen dat wij dit project als centraal project zullen gebruiken. 

04.03 Frieda Gijbels (N-VA): 

Mijnheer de minister, ik stel deze vraag omdat u zich misschien nog herinnert dat onze fractie een heletijd heeft aangedrongen op het krijgen van cijfers over mortaliteit en ligduur van de covidpatiënten in de ziekenhuizen. Die cijfers zijn ons lange tijd ontzegd door Sciensano en ook de FOD was ter zake erg terughoudend. Zij gaven aan dat het door een gebrek aan randgegevens heel moeilijk was alles in de juiste context te plaatsen. Hierna werd ik gecontacteerd door artsen die mij te kennen gaven dat zij daar wel zicht op hadden. Zij wisten wel welke patiënten vatbaarder waren en hoe het kwam dat bepaalde mensen ernstiger ziek werden en een langere ligduur hadden. Ik vond het heel vreemd dat de overheid geen gebrek heeft gemaakt van die informatie, des te meer omdat het MICA-project eigenlijk door een van uw voorgangers op het getouw is gezet. Men zou dan toch mogen veronderstellen dat het getuigt van enige common sense om dit te gaan bekijken, zeker in een crisissituatie. Ik vind het zwaar problematisch dat er projecten worden opgestart die vervolgens niet meer worden opgevolgd en ook niet worden gebruikt op momenten dat ze heel erg nuttig en nodig zouden kunnen zijn. U zegt ook dat benchmarking niet meteen een garantie is op kwaliteit van de zorg. Ik heb daarover met een aantal artsen gesproken en zij geven toch aan dat het een heel goede tool is om met mekaar te overleggen over behandelprotocollen en manieren van aanpak. Op die manier krijgt men uiteindelijk een kwaliteitsverhoging. Ik hoop dat er nog inspanningen zullen worden geleverd om de kwaliteit van de zorg te verhogen. De initiatieven die de ziekenhuizen momenteel op vrijwillige basis nemen, moeten zij ook zelf financieren terwijl het de kwaliteit van de zorg enkel ten goede kan komen. Ik hoop dat ook u nog initiatieven zult nemen om dit verder te belonen en te ondersteunen.