Actuele cijfers omtrent ‘oncofreezing’ - Schriftelijke vraag aan minister Vandenbroucke

12 maart 2021

Mijnheer de minister,

Kankerbehandelingen kunnen een zware impact hebben op de vruchtbaarheid van kankerpatiënten. Met cryopreservatie of ‘oncofreezing’ worden geslachtscellen (i.e. zaadcellen en eicellen) of gonadale weefsels (i.e. testikelweefsel of eierstokweefsel) van deze patiënten weggenomen, ingevroren en bewaard om de vruchtbaarheid van kankerpatiënten te vrijwaren. Een dure procedure, maar sinds 1 mei 2017 (en met uitbreiding vanaf 1 september 2018) wordt oncofreezing terugbetaald bij volgende indicaties:

patiënten die een therapeutisch schema moeten ondergaan dat potentieel gonadotoxisch is voor één van de volgende indicaties;

neoplastische aandoening van een orgaan (solide tumor);

hematopoëtische of ganglionaire maligne aandoening (leukemie, lymfoom, multipel myeloom, ...);

patiënten met testiskanker die geen radio- of chemotherapeutische behandeling krijgen;

patiënten met borderline ovariumtumor(en);

patiënten die draagsters zijn van een genetische mutatie die een preventieve ovariëctomie moeten ondergaan wegens een hoog risico op borst- en/of eierstokkanker;

patiënten met een hematopoëtische aandoening die een stamceltransplantatie noodzakelijk maken.

Hiervoor sloot het RIZIV een conventie af met erkende instellingen met zorgprogramma “reproductieve geneeskunde B”, waarbij tot op heden 18 instellingen zijn toegetreden. Graag peil ik naar de stand van zaken anno 2019 en 2020.

(Bron: RIZIV oncofreezing)

Hoeveel patiënten hebben in totaal een terugbetaling van oncofreezing aangevraagd voor het jaar 2019 en het jaar 2020? Kan u dit specificeren per erkende instelling die tot de conventie is toegetreden, alsook per indicatie waarvoor de conventie een tegemoetkoming voorziet?

Hoeveel patiënten hebben in totaal een terugbetaling van oncofreezing ontvangen voor het jaar 2019 en het jaar 2020? Kan u dit specificeren per erkende instelling die tot de conventie is toegetreden, alsook per indicatie waarvoor de conventie een tegemoetkoming voorziet?

Wat is het totale bedrag van terugbetalingen in het jaar 2019 en het jaar 2020?  

Heeft recent een evaluatie van de conventie plaatsgevonden? Wat waren de bevindingen/conclusies/plannen voor de toekomst?

Wordt een uitbreiding van de indicaties voor tegemoetkoming overwogen? Zo ja, welke indicaties?

Met dank voor uw antwoorden,

Frieda Gijbels

9 september 2021:

Er worden momenteel gegevens verzameld voor het jaar 2020, dus het is nog niet mogelijk om u de gevraagde informatie voor dit jaar te verstrekken. We kunnen uw vragen echter wel voor het jaar 2019 beantwoorden. We hebben geen cijfers met betrekking tot het aantal verzoeken om terugbetaling. De centra sturen ons namelijk alleen gegevens over het aantal gevallen dat ze daadwerkelijk hebben afgehandeld. Het aantal patiënten dat sinds het begin van de overeenkomst een vergoeding heeft gekregen voor het invriezen van gameten, bedraagt 2.570. Hiervan hebben er 575 een tegemoetkoming gekregen in 2019 (22,4%). Tabel 1 toont het aantal gevallen per erkend centrum voor het jaar 2019 en tabel 2 het aantal gevallen per verstrekking en de kosten voor elk van hen.

 tabel_1_en_2.pptx

Jaarlijks vindt een evaluatie van de overeenkomst plaats door het College van artsen-directeurs. De laatste evaluatie nam de cijfers van 2019 en analyseerde met name de impact van de toevoeging van nieuwe inclusiecriteria aan de overeenkomst in 2018. De belangrijkste conclusie was dat deze impact relatief klein was aangezien er een toename van slechts 41 gevallen werd geregistreerd. Bovendien toonde de budgetanalyse aan dat van een oorspronkelijk gepland budget van 4,034 miljoen euro voor 2019 slechts 994,203,47 euro nodig was (ongeveer 25%). Gelet op het feit dat de overeenkomst sinds 2017 bestaat, heeft er sindsdien een automatische verhoging van het budget plaatsgevonden. Een volgende evaluatie is voorzien voor 2020 zodra de centra de nodige cijfers hebben opgestuurd naar het RIZIV (indieningstermijn: eind maart 2021; analyse in de loop van 2021). Zoals reeds beantwoord op uw mondelinge vraag 14828, werkt het College van artsen-directeurs momenteel aan een voorstel van uitbreiding van de indicaties en zal het tevens de financiële weerslag hiervan meenemen in zijn behoeftenraming voor het budget 2022. De nieuwe indicaties die daarbij in overweging genomen worden zijn :

patiënten die een mogelijk gonadotoxische behandeling ondergaan

patiënten die een gonadotoxische behandeling hebben ondergaan die een aantoonbare invloed heeft gehad op hun vruchtbaarheid.

patiënten die een bilaterale of unilaterale orchidectomie moeten ondergaan in het geval er slechts één testikel is overgebleven (geschiedenis van contralaterale unilaterale orchidectomie, unilaterale agenese van een testikel, enz.)

patiënten met ovariële endometriose of goedaardige bilaterale dermoïde ovariumcysten die een chirurgische behandeling nodig hebben die de vruchtbaarheid beïnvloedt

patiënten met lage AMH-waarden