Asielopvang in ziekenhuizen - Mondelinge vraag aan minister Vandenbroucke

Commissie Gezondheid 7 november 2023

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, blijkbaar werden verschillende ziekenhuizen aangeschreven met de vraag of ze voor de opvang van asielzoekers infrastructuur ter beschikking konden stellen. Dat deed bij mij toch wel wat vragen rijzen. Hoeveel ziekenhuizen werden er aangeschreven en wanneer is dat gebeurd? Werden ze specifiek uitgekozen of werden ze allemaal aangeschreven? Werden zowel klassieke algemene ziekenhuizen als universitaire algemene ziekenhuizen aangeschreven? Werden ook andere zorginstellingen aangeschreven?

Zo ja, welke? Hoeveel ziekenhuizen of andere instellingen hebben geantwoord op uw brief? Hoeveel positieve antwoorden waren daarbij en hoeveel plaatsen konden zij vrijmaken? Wordt er ook een financiële vergoeding voorzien voor asielopvang in ziekenhuizen of andere zorginstellingen? Hoe wordt die vergoeding bepaald en hoe groot is ze? Op welke manier wordt er ondersteuning geboden aan ziekenhuizen die plaatsen zouden willen vrijmaken? Kan er worden gegarandeerd dat ziekenhuispersoneel hier op geen enkele manier bij betrokken wordt?

Minister Frank Vandenbroucke:

Mevrouw Gijbels, op 12 oktober heb ik de algemene directies van alle instellingen die onder mijn bevoegdheid vallen aangeschreven. Deze afspraak werd gemaakt in de taskforce asiel en opvang van de regering. We willen een strenger terugkeerbeleid, maar we willen niet dat mensen ondertussen op straat moeten slapen. Aan alle regeringsleden is dan ook gevraagd om te onderzoeken of er tijdelijk leegstaande gebouwen ter beschikking zijn die onder hun bevoegdheid vallen. Uit de afgesloten rondvraag is gebleken dat enkele instellingen nog gebouwen ter beschikking kunnen stellen waar geen patiënten verblijven. Of daar effectief opvang mogelijk is en hoe die kan worden georganiseerd, wordt nu bekeken door staatssecretaris de Moor.

Het moet duidelijk zijn dat het gaat om gebouwen zonder patiënten en dat het zorgpersoneel absoluut niet wordt ingeschakeld. Publieke reacties alsof we hier de ziekenhuizen wilden inschakelen zijn dus compleet naast de kwestie. We hebben wel alle 169 zorginstellingen met erkende ziekenhuisbedden - algemene, psychiatrische en universitaire ziekenhuizen - aangeschreven. Het comité HTSC, waaraan ik gevraagd heb om deze vraag om capaciteit te coördineren, heeft van een tiental ziekenhuizen een reactie gekregen. Enkele daarvan stelden reeds een leegstaand gebouw ter beschikking voor de opvang van asielzoekers en hebben daarvoor een overeenkomst met Fedasil afgesloten. Fedasil staat volledig in voor het openen en het beheren van de plaatsen. Enkele ziekenhuizen gaven aan geen capaciteit te hebben. Vier instellingen reageerden positief, samen goed voor een tachtigtal potentiële plaatsen.

Mevrouw de Moor bekijkt nu in samenwerking met Fedasil of daar effectief opvang mogelijk is. Alle operationele aspecten, inbegrepen eventuele vergoedingen alsook het openen en beheren van de plaatsen, worden geregeld door Fedasil. Ik herhaal dat het hier in concreto draait om leegstaande gebouwen of leegstaande delen van gebouwen, volledig afgezonderd van de patiënten. Uiteraard wordt het personeel niet gevraagd om ter beschikking te staan voor de opvang.

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, ik moet eerlijk bekennen dat ik echt aangedaan was toen ik het bericht las in de krant. Ik was daar echt niet goed van. Ik had echt de idee dat nu aan ziekenhuizen gevraagd wordt om ook dat probleem nog op zich te nemen. U spreekt nu van leegstaande gebouwen, maar ik heb de brief kunnen inkijken en daar hebt u het over gangen en afdelingen.

Het is ook gewoon ethisch niet oké dat u als minister van Volksgezondheid zelfs maar die vraag durft te stellen aan ziekenhuizen en andere zorginstellingen. Zij zijn immers afhankelijk van uw beleid. Zij hebben het zo al moeilijk, zowel financieel als qua personeelstekorten. Wij weten allemaal dat er grote problemen zijn. Er zijn veel lege bedden. Sommige ziekenhuizen moeten afdelingen sluiten door tekort aan personeel. Dat zijn problemen die u moet aanpakken, daar bent u verantwoordelijk voor. Die problemen zijn echt een bedreiging voor de volksgezondheid en zouden uw prioriteit moeten zijn.

Het is cynisch dat u de lege bedden nu blijkbaar lijkt te zien als een opportuniteit om het wanbeleid met betrekking tot asielzoekers op te lossen. Ik hoorde u ook aangeven dat het comité HTSC daarvoor wordt ingeschakeld. Ook dat is heel verwonderlijk. Ik stelde u onlangs immers de vraag of de lege bedden ten gevolge van het personeelstekort in kaart werden gebracht.

Minister Frank Vandenbroucke:

Mevrouw Gijbels, daarover gaat het niet. Wat voor een verhaal vertelt u nu? Dat is totaal à côté de la plaque.

Frieda Gijbels (N-VA):

Dat is helemaal niet waar.

Minister Frank Vandenbroucke:

Als een gebouw dat gediend heeft voor patiënten totaal leegstaat en niet meer gebruikt wordt, zouden wij dan mogen nadenken over de vraag of daar asielzoekers kunnen worden opgevangen? Ik meen van wel. Ik meen dat die vraag ethisch helemaal oké is. Als u beweert dat dit ethisch niet oké is, dan begrijp ik uw referentiekader niet. Het gaat over leegstaande gebouwen en delen van gebouwen.

Wij hebben inderdaad een brede screening opgevraagd. Dat was de afspraak. Het is heel logisch dat wij de heer Van der Auwera, die verantwoordelijk is voor het contact met de ziekenhuizen en die daarvoor HTSC ter beschikking heeft, belast hebben met de opdracht dat concreet te bekijken en zo te organiseren dat de informatie erover aan de verantwoordelijke staatssecretaris, mevrouw de Moor, wordt gegeven.

Laat u dus niet opjagen, mevrouw Gijbels, wij zullen de ziekenhuizen niet vragen asielzoekers te verzorgen. Daar gaat het niet over. Het gaat over leegstaande gebouwen.

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, ik heb mij door niemand laten opjagen. Ik ben opgejaagd door het bericht in de media. Ik heb de brief kunnen inkijken, mijnheer de minister. U hebt het daarin ook over leegstaande gebouwen, maar u hebt het ook over gangen en afdelingen. Het feit dat u alle ziekenhuizen en alle zorginstellingen onder uw bevoegdheid hebt aangeschreven, betekent dat u niet alleen op zoek was naar leegstaande gebouwen. Zo niet had u die instellingen wel specifiek aangeschreven. Daar zou ik nog begrip voor hebben gehad, ook. Maar dat hebt u niet gedaan.

Inderdaad, mijnheer de minister, zet alstublieft het HTSC in om na te gaan hoeveel lege bedden er zijn door personeelstekort. Doe daar iets aan. Ik meen dat dat uw kerntaak is en dat u op die manier de volksgezondheid echt vooruithelpt.

Het incident is gesloten.