Bestemming winsten federaal testplatform - Mondelinge vraag aan minister Vandenbroucke

Commissie Volksgezondheid 7 februari 2023:

14.01 Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, ik wil u een zoveelste vraag stellen over het federaal testplatform, maar zolang een en ander niet kristalhelder is, zal ik er vragen over blijven stellen.

Het is me immers nog altijd niet duidelijk waarvoor de winsten van het federale testplatform zijn gebruikt. Ik heb de verschillende sites van het federaal testplatform daarover ondertussen bevraagd, maar niet van iedereen een antwoord gekregen. Daarom leg ik u de vragen nog eens voor.

Kunt u een overzicht geven van het aantal voltijdsequivalenten (VTE) per maand, de verloning, de financiering die werd verkregen voor de werking, de aangekochte toestellen en verbruiksmaterialen die op de sites aanwezig zullen blijven?

De belangrijkste vraag is natuurlijk hoeveel winsten er per laboratorium geboekt zijn.

Welke bestemming hebben die middelen gekregen? Op welke rekeningen werden ze geboekt?

Ik heb van een aantal laboratoria wel een antwoord gekregen. Sommige hebben geantwoord dat de winsten naar de ziekenhuizen zijn gegaan, zoals uzelf altijd hebt aangegeven. Dat blijkt evenwel niet altijd het geval. Van één laboratorium heb ik immers een totaal ander antwoord gekregen. De winsten zouden namelijk helemaal niet naar het ziekenhuis zijn gegaan. Nog een ander laboratorium heeft geantwoord dat ik de vraag aan de minister moet stellen. Daarom leg ik u deze vraag nog eens voor.

14.02 Minister Frank Vandenbroucke:

Mevrouw Gijbels, om te beginnen, vraagt u een overzicht van het aantal VTE’s per maand en de verschillende aangeworven profielen. De overeenkomst voorziet niet in een verplichting om het aantal VTE’s of de aangeworven profielen door te geven. Op het moment beschikken we dus niet over die informatie.

Daarnaast vraagt u een overzicht van de verloning. De overeenkomst bepaalt dat de personeelskosten als een onderdeel werden beschouwd van de vaste vergoeding voor de werkingskosten van de laboratoria van het federaal testplatform. Naast de personeelskosten omvat dat bedrag ook andere vaste werkingskosten, zoals de supervisie door biologen, en vaste directe en indirecte kosten, zoals het gebruik van lokalen, overhead, personeelsbeheer. Ook de garantie om in een minimale testcapaciteit te voorzien, was verbonden aan dat bedrag.

Bij de start van de overeenkomst was dit vast bedrag vastgelegd op 720.000 euro per maand per site, wat ook de vergoeding vervatte voor de eerste 2.000 uitgevoerde testen. Op basis van het aantal effectief uitgevoerde testen, de ontwikkelingen in de teststrategie en de evolutie in de testcapaciteit werd vanaf 1 oktober 2021 het vast bedrag aangepast naar 270.000 euro per maand per site, wat ook de vergoeding omvatte voor de eerste 750 uitgevoerde testen. Vanaf 1 april 2022 is dat bedrag aangepast naar 72.000 euro per dag per site, waarbij de eerste 200 uitgevoerde testen vervat waren in dat bedrag.

De vaste vergoeding was ook verbonden aan de minimale verwerkingscapaciteit, die gevraagd werd per dag per site.

De vaste vergoeding voor de werkingskosten per site, die ook de vergoeding voor het gemiddelde dagelijks aantal stalen omvat, wordt samengevat in een tabel, die ik u kan geven.

Ik heb nog een andere tabel, die een volledig overzicht geeft van de verrichte uitgaven, in euro, over de gehele periode, die ik u ook zal bezorgen.

U had het over het materiaal. De labo’s die samenwerken met het Federaal Platform konden, indien nodig, gebruikmaken van toestellen die door de FOD Volksgezondheid aangeboden worden in bruikleen. Voor enkele labo’s, namelijk die van het UZA, het UZ Leuven, de ULiège, de UMons, de ULB en de UCL, werden toestellen ter beschikking gesteld door de FOD Volksgezondheid. Het UZ Gent en de UNamur maakten geen gebruik van het aangeboden materiaal. De FOD Volksgezondheid werkt nu aan een geactualiseerd overzicht van de gemaakte investeringen voor de toestellen en het verbruiksmateriaal.

U vroeg welke toestellen en verbruiksmaterialen aanwezig zullen blijven en onder welke voorwaarden. De labo’s die gebruikmaken van de ter beschikking gestelde toestellen, zijn hiervoor een engagement aangegaan van 5 jaar, met alseinddatum 30 november 2025. De toestellen mogen tevens voor andere doeleinden gebruikt worden, zolang het gebeurt in lijn met goedehuisvaderpraktijken en het het primaire gebruik, namelijk het detecteren van SARS-coV-2, niet verhindert.

De toestellen blijven echter eigendom van de FOD Volksgezondheid. Zij worden gedekt door de verzekeringspolissen van de uitleners, in dit geval de labo’s.

De labo’s staan in voor het correct en tijdig onderhouden van de ontvangen toestellen. Indien bij afloop van het contract de FOD Volksgezondheid en de labo’s geen overeenkomst bereiken over het overdragen van de eigendomsrechten, moeten de toestellen naar een door de FOD Volksgezondheid aangeduide plaats gebracht worden. Er zullen geen verbruikers-materialen aanwezig blijven bij de labo’s. De ophaling bij de labo’s, met uitzondering van enkele producten die later worden opgehaald, is ondertussen gebeurd.

Over de winsten herhaal ik wat ik hier in een presentatie al op 17 januari heb gezegd. Wat mij betreft, komt dat thema aan bod in de hele discussie over preparedness en de manier waarop we naar het verleden kijken. Met uitvoering van artikel 13 paragraaf 1 van de overeenkomst tussen het RIZIV en de laboratoria van het Federaal Platform is de vraag gesteld aan de laboratoria of aan de partners hoe de toegewezen budgettaire middelen binnen elk consortium verdeeld werden en welke concrete afspraken er tussen de partners binnen het consortium daarover gemaakt werden. Daarnaast is ook de vraag gesteld welke bestemming de middelen die niet rechtstreeks en onmiddellijk werden aangewend voor het uitvoeren van laboratoriumanalyses, uiteindelijk hebben gekregen. Dat is wat u voor ogen heeft met hetgeen waarop u insisteert, denk ik. Ik heb dat laten onderzoeken door het RIZIV en heb er nu nog geen antwoord op, maar hoop dat relatief spoedig te krijgen.

14.03 Frieda Gijbels (N-VA):

Het wordt tijd dat duidelijk wordt waar de winsten precies voor zijn gebruikt. Op zich kan men de laboratoria dat misschien niet kwalijk nemen, het is gewoon de manier waarop de overeenkomsten zijn opgemaakt. Ik vind het ongelofelijk dat er geen verantwoording van uitgaven nodig was en men die middelen kon besteden naar believen. Dat is blijkbaar ook gebeurd, begrijp ik uit sommige antwoorden die zijn teruggekomen van de laboratoria. Of ze nu zijn gebruikt voor ziekenhuizen of voor onderzoeksprojecten zoals blijkt, maakt niet uit. Het gaat om crisismiddelen die oneigenlijk werden aangewend. Er werd 65 miljoen euro te veel uitgekeerd, dus ik ben heel benieuwd naar de juiste bestemming daarvan.