Bouw windturbines nabij Einsteintelescoopgebied - Mondelinge vraag aan staatssecretaris Dermine

Commissie Mobiliteit 26 april 2022:

02.01 Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de staatssecretaris, de Einsteintelescoop is een project dat veel potentieel inhoudt voor de wetenschapsontwikkeling en de lokale economie en mij persoonlijk ook na aan het hart ligt, niet het minst omdat het zich zou situeren in de regio waar ik ben opgegroeid en nog altijd woon. In uw beleidsnota voor 2022 geeft u aan dat het een heel belangrijk project is, dat een nauwe coördinatie tussen alle betrokken actoren vereist is en dat alles in het werk zal worden gesteld om de aanvraag te ondersteunen. Nu blijkt dat de Waalse regering recent een vergunning afleverde aan Engie-Electrabel voor de bouw van zes windturbines in de gemeente Dalhem. Dat vormt een concrete bedreiging voor de voorbereidende activiteiten van de Einsteintelescoop en de kandidatuur van de Euregio Maas-Rijn, aangezien de windturbines op vijf kilometer van het gebied in kwestie zouden komen. In een recente geologische studie werd geopteerd om in een bufferzone van minder dan zeven kilometer niets te bouwen. Meerdere instanties, waaronder de gemeente Voeren, de universiteit van Luik en enkele stakeholders, dienden inmiddels bezwaar in tegen de beslissing. Tot 24 januari kon er in beroep worden gegaan tegen de beslissing. Heeft er recent overleg plaatsgevonden met de betrokken actoren, zijnde de deelstaten en collega's uit Nederland en Duitsland, over het Einsteintelescoopproject? Zo ja, hoe verlopen de gesprekken en wat is de stand van zaken? Zo nee, wanneer zullen die gesprekken plaatsvinden? Hoe staat u tegenover de bouw van windturbines nabij het Einsteintelescoopgebied? Welke stappen zal de federale regering zetten, informeel dan wel formeel, in de vorm van bijvoorbeeld een bezwaarschrift of door in beroep te gaan? 

02.02 Staatssecretaris Thomas Dermine: 

Mevrouw Gijbels, de Einsteintelescoop is inderdaad een zeer belangrijk project voor België, voor de provincie Limburg in Vlaanderen en de provincie Luik in Wallonië. Het is een project van meer dan 1 miljard euro. Grote projecten zijn belangrijk om de visie van de toekomst te brengen. CERN bijvoorbeeld in Zwitserland heeft een gigantische impact op wetenschappelijk onderzoek, maar ook op industriële en economische ontwikkeling. We waren dus heel blij dat dit project is opgenomen in de ESFRI-routekaart en dat de nodige voorbereidingen worden uitgevoerd. Naast de gebruikelijke acties in de voorbereidende fase van een onderzoeksinfrastructuur maakt België vorderingen in zijn kandidatuur voor de vestiging van de site, samen met Nederland en Duitsland in de Euregio Maas-Rijn. Zo werd onlangs op het niveau van de administraties die bevoegd zijn voor het wetenschapsbeleid een werkgroep voorgezeten door BELSPO, opgericht om de inspanningen van de verschillende bij het dossier betrokken autoriteiten zo goed mogelijk te coördineren. Er zijn in feite twee regio's die kandidaat zijn voor de ontvangst van de infrastructuur, namelijk de Euregio Maas-Rijn tussen de drie landen en Sardinië in Italië. Voor de bouw van een windmolenpark in het gebied is er een vergunning afgeleverd. Mijn kabinet staat in contact met het kabinet van de Waalse collega om na te gaan hoe het dossier verder kan worden ontwikkeld. We moeten zeker zijn dat dit geen nadeel kan zijn voor het project. We zullen de opvolging met onze Waalse collega doen. 

02.03 Frieda Gijbels (N-VA): 

Dank u wel, mijnheer Dermine. Ik hoor dat u het belang er wel van inziet, zowel voor Luik als voor Limburg. Wat de windturbines betreft, hoop ik echt dat het in de gaten gehouden wordt en dat het geen roet in het eten gaat gooien voor belangrijke projecten. Nederland heeft ondertussen al toegezegd om een miljard euro opzij te zetten, uit relancemiddelen dacht ik. Het baart mij wat zorgen dat wij nog geen concrete toezeggingen van middelen hebben gedaan. Nederland heeft ook gezegd dat het bereid is om later nog tot een miljard extra te gaan. Ik hoop dat we daar niet het kneusje zullen zijn of de laatste van de klas om deel te nemen aan de projecten die allicht op stapel zullen staan, die nu in voorbereiding zijn. Als ze worden toegewezen aan onze regio, hoop ik echt dat wij op de eerste rij staan en dat we onze kennis, onze knowhow, onze technologie en onze bouwindustrie in de strijd kunnen gooien om er de vruchten van te plukken. U bent ook minister van relance. Ik weet niet of de mogelijkheid bestaat om op dat vlak toch nog wat middelen vrij te maken voor het project. Als dat zou kunnen, denk ik dat we er mooie dingen mee kunnen doen en dat dit ook een mooie return on investment kan betekenen. 

02.04 Staatssecretaris Thomas Dermine: 

Mevrouw Gijbels, ik ben heel blij dat iemand van uw partij extra investeringen in het federale wetenschapsbeleid vraagt. Dat is zeer positief nieuws. Ik hoop dat we in de toekomst kunnen samenwerken om een ambitieus federaal wetenschapsbeleid met meer middelen te kunnen vragen. Zo kunnen we ambitieuze projecten voeren op het federale niveau. Dank u wel, ik ben blij dat we samen kunnen werken. 

02.05 Frieda Gijbels (N-VA): 

Ik hoop enkel dat we, als er relancemiddelen zijn, ze op de juiste manier inzetten en er een goede return on investment is. Ik denk dat dit project daar de kansen toe biedt. We mogen daar echt niets laten schieten voor de beide regio's. Ook daar is er volgens mij nog veel meer structureel overleg nodig tussen de verschillende actoren.