De werkstraffen op de spoeddiensten - mondelinge vraag aan minister Vandenbroucke

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, uw collega, minister Van Tigchelt gaf een tijd geleden aan dat hij verkeersrecidivisten wou aanpakken door hen werkstraffen op te leggen op de spoeddiensten van ziekenhuizen. Op het eerste gezicht lijkt dat misschien een goed plan om hen inzicht in hun gedrag en de mogelijk tragische gevolgen ervan te doen krijgen, maar ik hoef u niet te vertellen dat spoeddiensten vandaag overspoeld worden en dat het daar alle hens aan dek is om de toestroom patiënten gebolwerkt te krijgen. De wachtlijsten in de eerstelijnszorg en de uitval van personeel zijn daar niet vreemd aan.

Het lijkt ons dan ook niet aangewezen precies de spoedgevallendiensten bijkomend te belasten met de begeleiding van werkgestraften. Ondersteunt u de uitspraak van uw collegaminister Van Tigchelt? Werd hierover overleg gepleegd met de ziekenhuissector? Zo ja, wanneer was dat? Wat was daarvan het resultaat?

Minister Frank Vandenbroucke:

Mevrouw Gijbels, ik heb de uitspraak van mijn collega, Paul Van Tigchelt ook gehoord. Zijn idee werd niet eerder besproken en evenmin overlegd met de ziekenhuissector. Ik meen dat het logisch is dat mijn collega binnen zijn bevoegdheden zoekt naar de beste manier om verkeersrecidivisten aan te pakken. Een werkstraf met impact is zeker een valabele piste. Ik betwijfel echter ook of zijn voorbeeld, een werkstraf op een spoedgevallendienst, het meest aangewezen is.

U zegt terecht dat het vaak zeer druk is op een spoedgevallendienst. Per definitie gaat het daar om niet-planbare zorg waar men acuut op moet reageren. Alle energie moet er naar de zeer acute situatie gaan. Het is overigens ook niet erg realistisch dat een verkeersrecidivist in zo'n situatie aan de slag kan zonder begeleiding. Dan zal de aandacht die op dat moment acuut nodig is voor de patiënt, wel verminderen.

Er zijn ook andere redenen die pleiten voor enige terughoudendheid ten opzichte van dat specifieke voorbeeld. Er is het aspect privacy. Een patiënt die binnengebracht wordt op een spoedgevallendienst, is niet noodzakelijkerwijs in staat toestemming te geven dat een derde persoon hem mee kan opvolgen. Het medische geheim moet ook gerespecteerd worden. Bovendien ontvangt niet elke spoedgevallendienst dagelijks grote verkeerstrauma's. Dus misschien zal de verkeersrecidivist daar niet zien wat mijn collega voor ogen heeft, namelijk de gevolgen van zijn daden.

Experimenten in het verleden met een zeer harde benadering, waarbij mensen werden geconfronteerd, leverden niet altijd resultaat op. Dokter Luc Beaucourt heeft dat in de jaren '80 en '90 bepleit en gebruikt, met zeer harde en zeer confronterende beelden. Jongeren - dat was toen de doelgroep - identificeren zich daar niet noodzakelijkerwijze mee.

Ik wil er ook op wijzen dat er vandaag vrijwilligers zorgondersteunend worden ingezet op de spoed, maar niet bij de behandeling van bijvoorbeeld een slachtoffer van een verkeersongeval. Zij helpen eerder bij lichtere problemen, zogenaamde "huistuin-en-keukenongevallen", tussen aanhalingstekens want die kunnen ook ernstig zijn. U begrijpt echter wat ik bedoel. Een vrijwilliger kan in zo'n lichte context wel goed werk doen. Een slachtoffer van een verkeersongeval is meestal zwaargewond en dan heeft men puur professioneel engagement nodig. Het zou niet helpen om daar een verkeersrecidivist bij te zetten. Een zinvolle inzet van iemand die men wil confronteren met de gevolgen van een zwaar ongeval is wel denkbaar.

Men zou die kunnen inzetten tijdens de revalidatie van iemand, zodat hij kan zien wat de dagelijkse strijd is, fysiek en mentaal, om er bovenop te komen, om te zien wat de impact op lange termijn is van een verkeersongeval. Inzet bij revalidatie zou dus misschien zinvoller zijn. Dan kan men ook toestemming vragen aan de patiënt. Ik ben dus niet tegen het idee om mensen te confronteren met de gevolgen van hun daden, maar de vraag is wat een zinvolle inzet is voor het werkgedeelte van een werkstraf.

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, u geeft zelf al argumenten waarom het eigenlijk helemaal geen goed idee is. Ik denk dat het ook helemaal niet realistisch is en hoor nu tevens dat het totaal niet overlegd of doorgesproken is. Het is duidelijk dat het geen gedragen voorstel, maar een losse flodder is. Het kwam echter wel aan bij de sector. Het is dan ook de spoedgevallensector zelf die ons heeft aangesproken met de vraag of het voorstel er echt zal komen, omdat zij dat niet gebolwerkt zouden krijgen aangezien de situatie al heel erg is.

Ik hoop dat u hem hebt teruggefloten of het er op zijn minst over hebt gehad met hem om aan te geven dat het echt niet realistisch is. De suggestie die u doet, meer bepaald om verkeersrecidivisten eerder te betrekken bij de revalidatie, is geen slecht idee. Misschien moet dat verder worden uitgewerkt.

Het incident is gesloten