Het federale testplatform - actuele vraag aan minister Vandenbroucke

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister Vandenbroucke, 65 miljoen euro aan belastinggeld werd door ramen en deuren gegooid, omdat u per se een eigen testplatform wilde oprichten. Acht splinternieuwe laboratoria verbonden aan de universiteiten, kregen maandenlang en jarenlang tienduizenden euro om PCR-testen te analyseren, zelfs wanneer ze amper nog testen uitvoerden. U liet hen begaan.

Dat geld kwam maand na maand netjes op hun rekening. Niemand weet wat met dat geld is gebeurd. Mijnheer de minister, ik ben teleurgesteld dat in de huidige tijden, waarin mensen moeten besparen op basisuitgaven en problemen hebben om hun rekeningen betaald te krijgen, de verontwaardiging over het gebeurde niet groter is hier in het halfrond en dat niet alle fracties hier vandaag naast mij staan.

Mijnheer de minister, het is al de zoveelste keer dat ik aan de alarmbel trek. U lijkt het geluid van die bel echter telkens te negeren. Is dat uit koppigheid? Ik ben het beu. De N-VA vraagt dan ook een audit door het Rekenhof, niet morgen maar gisteren. Indien u de goede huisvader bent die u pretendeert te zijn, gaat u gewoon mee in onze vraag. Immers, elke euro die niet is uitgegeven aan het beschermen van burgers, moet worden teruggegeven aan de burger.

Mijnheer de minister, steunt u dus onze vraag voor een audit? Kunt u bevestigen dat het bij die 65 miljoen euro blijft of moeten wij nog meer verwachten? Hoe is het in godsnaam mogelijk dat leden van uw eigen administratie blijkbaar wisten dat het systeem tot een enorme verspilling van geld zou leiden, terwijl u, de minister, dat blijkbaar niet wist?

....

Minister Frank Vandenbroucke:

Geachte leden, het werd al enkele keren gezegd: het federale testplatform werd ingericht op een ogenblik waarop men ervan uitging dat er 90.000 tot 100.000 testen per dag nodig waren. De private labo's hebben toen duidelijk gezegd dat ze dat niet aankonden. Daarom heeft men, als verzekering voor wanneer de nood zeer hoog zou zijn, dit federale testplatform opgericht.

Dat is het eerste punt dat ik wil herhalen: u moet dit zien als een verzekeringssysteem waarvan men zich heeft voorzien. Als u een verzekeringspremie betaalt aan een verzekeringsfirma en uw huis brandt niet af, kunt u het jammer vinden dat u dit hebt betaald, spijt hebben door het verlies dat u daarop hebt geleden en die premie liever niet hebben betaald. Dit is een beetje dezelfde soort beslissing geweest. Men heeft als het ware een verzekeringspremie betaald omdat men wilde dat die capaciteit om massief te testen, zou klaarstaan.

Dat was een wijze beslissing, destijds voorbereid door staatssecretaris Debacker. Ik heb al dikwijls gezegd dat hij goed werk heeft gedaan. In de eerste maanden van deze regering werd dat door mij verder afgewerkt. Ik heb inderdaad de contracten ondertekend, die verantwoordelijkheid neem ik volledig op. De volgende vraag is of die verzekeringspremie te hoog was. We hebben ze daarna inderdaad verminderd. Omwille van de tijd zal ik u dit niet voorlezen. Ik zal de gedetailleerde berekeningen overhandigen met de excelbestanden waarop ze berusten en hoe men die berekeningen heeft gemaakt. Ik zal u een nota sturen en de berekeningen meteen na mijn antwoord overhandigen. U heeft dan alle materiaal en kunt bekijken of het lichtzinnige beslissingen waren of niet.

De volgende vraag is waar het geld naartoe gaat. Het is geen geheim dat klinische labo's in ziekenhuizen winstgevende entiteiten zijn, net zoals ziekenhuisapotheken. De winst die daar wordt gemaakt, wordt elders in het ziekenhuis gebruikt om patiënten te verzorgen. Is dat een goed systeem? Ik vind dat niet, ik heb het daar nog over. Het is ook geen geheim dat in private klinische labo's mooie dividenden worden verdiend. Ik weet helemaal niet wat daarmee gebeurt, maar wat er in de ziekenhuizen mee gebeurt, weet ik wel: dat dient voor de verzorging van patiënten.

Is dat nu een goed systeem? Nee, dat is geen goed systeem. Ik pleit dus voor een zeer grondige hervorming en sanering van de klinische biologie, ook in de private labo's. Dat is ook de reden waarom wij al hebben beslist om een soort audit uit te voeren. Dat is niet door toedoen van het Rekenhof. In het kader van de hervorming en de rationalisering van de klinische biologie, die we voorbereiden, heb ik aan een onafhankelijke groep, Möbius, gevraagd om met het RIZIV een complete doorlichting te maken van de klinische labo's, zowel in de ziekenhuizen als buiten de ziekenhuizen, de private labo's. Ik heb ook gezegd dat het eerste waarmee iets gedaan kan worden de discussie over het testplatform is. Ik zal u dadelijk de gegevens geven waarop men zich destijds, tijdens de overgang tussen de twee regeringen, gebaseerd heeft en waarop ik mij gebaseerd heb om te zeggen dat de contracten ondertekend konden worden.

Het allerbelangrijkste lijkt mij echter dat we de hele sector doorlichten. Deze doorlichting zal dus plaatsvinden. Als u niet tevreden zou zijn met deze doorlichting kunt u ons altijd overtuigen dat het Rekenhof dat nog eens moet doen. Ik stel wel voor dat we eerst deze doorlichting afwachten. Waarom moeten we hervormen? Ik meen dat we niet te veel geld moeten betalen voor klinische biologie; niet in het kader van een soort paraatheidsverzekeringssysteem wat dit federale testplatform beoogde te zijn, noch in het kader van de courante activiteiten. Het is beter het geld dat ziekenhuizen nodig hebben op een rechtstreekse en transparante manier aan hen te bezorgen. Daarom zullen we de hele kostenstructuur onderzoeken.

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, in een zaak bent u heel goed: de aandacht van iets afleiden. U weet heel goed dat de huidige audit niet specifiek gaat over het federale testplatform. Hij gaat niet over de 65 miljoen euro die verspild is en waarvan we niet weten waar het geld is terechtgekomen. Een verzekeringsprincipe kan ik nog begrijpen, maar ik begrijp niet dat het een verzekeringsprincipe is dat 65 miljoen euro kost, zeker niet als er alternatieven voorhanden waren.

De laboratoria hebben al na drie maanden aangegeven dat ze klaarstonden om het over te nemen. Dat heeft de sector zelf bevestigd. U zegt dat de private klinische laboratoria er te veel aan hebben verdiend. Ze werden echter enkel betaald voor de testen die ze hebben uitgevoerd en niet voor de testen die ze niet hebben gedaan. Ik denk dat daar dus een heel groot verschil is. Ik blijf ervan overtuigd dat er heel veel geld verspild is en ik vraag u om daarover transparant te communiceren.

....

Het incident is gesloten.