Het mazelenvirus in rioolwater; Het nationaal referentiecentrum voor mazelen - mondelinge vragen aan minister Vandenbroucke

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, ik heb het al eerder gehad over rioolwaterscreening. Tijdens de covidcrisis werd het rioolwater gescreend om de aanwezigheid SARS-CoV-2 te detecteren. Welke vorderingen hebben we geboekt op vlak van de screening van rioolwater? De KU Leuven zou onlangs immers mazelen hebben aangetroffen in het rioolwater. Wordt het rioolwater ook op andere pathogenen gecontroleerd? Welke laboratoria staan in voor de monitoring van rioolwater en welke pathogenen sporen ze op? Wat zult u met de informatie van de KU Leuven over de aanwezigheid van het mazelenvirus in het rioolwater doen? Zult u de opdracht geven om ook op andere plaatsen te controleren op mazelen of andere pathogenen?

Ik heb ook een vraag over het Nationaal Referentiecentrum (NRC) voor mazelen, bof en rubellavirus, dat deel uitmaakt van Sciensano. Het NRC zou moeten zorgen voor de gegevensverzameling, waaronder die over het mazelenvirus. Bij nazicht van de website vind ik echter geen actuele gegevens over besmettingen met het mazelenvirus.

Het laatste rapport dateert van 2022. In andere landen zijn er echter quasi realtimegegevens te vinden, bijvoorbeeld bij het RIVM in Nederland, bij het RKI, het Robert Koch Instituut in Duitsland en ook in de Verenigde Staten. Bovendien was België volgens het ECDC in 2023 het vierde meest getroffen land in de EU. Het lijkt me daarom aangewezen om daar goed over te rapporteren.

Verzamelt Sciensano inderdaad de gevallen van mazelen? Hoeveel gevallen zijn er in 2023 en in 2024 gerapporteerd? Waarom publiceert Sciensano het aantal gevallen niet? Zijn ze daar niet toe gehouden? Vindt u dat ze dat moeten doen?

Kathleen Depoorter (N-VA):

Mijnheer de minister, ik had hierover een extra vraag. Welke maatregelen worden genomen om de vaccinatiegraad in Brussel en Wallonië wat op te krikken? De verspreiding van mazelen kan enkel op die manier worden beperkt.

Minister Frank Vandenbroucke:

Mevrouw Gijbels, mevrouw Depoorter, Sciensano is verantwoordelijk voor de officiële gecoördineerde afvalwatersurveillance in België. Daarnaast kunnen ook academische instellingen afvalwatersurveillance uitvoeren. Zo kan het Rega Instituut van de KU Leuven afvalwater analyseren op onder meer SARS-CoV-2, het poliovirus en andere respiratoire virussen.

Momenteel omvat de afvalwatersurveillance de systematische monitoring van rioolwater op nationale schaal van het SARS-CoV-2-virus en zijn varianten – 1 keer per week in 30 stations –, het RSV – 1 keer per week in 30 stations –, het influenzavirus - 1 keer per week tijdens het griepseizoen in 30 stations – en het poliovirus – 1 keer per maand en er worden 6 stalen genomen. Ter ondersteuning en uitbreiding van deze routinemonitoringactiviteiten kunnen in het kader van de pandemic preparedness en uitbraakonderzoek ook respectievelijk monkeypox en het norovirus worden gemonitord. Ook een project rond hepatitis E-monitoring is momenteel lopend.

De monitoring van het rioolwater maakt deel uit van de geïntegreerde surveillancenota in het kader van de samenwerkingsakkoorden met de federale overheid en de gefedereerde entiteiten. De analyses worden uitgevoerd door Sciensano in samenwerking met de Universiteit Antwerpen. Om te beginnen wil ik beklemtonen dat de bevoegde autoriteiten geïnformeerd worden. Zij blijven vanzelfsprekend de situatie monitoren. Ik heb het over iets wat sinds de zesde staatshervorming een bevoegdheid van de deelstaten is.

In Brussel is dus het Brussels Hoofdstedelijk Gewest verantwoordelijk voor de opvolging. Mevrouw Depoorter, er zijn inderdaad zorgwekkende vaststellingen met betrekking tot de vaccinatiegraad, met name in Brussel en Wallonië. Wij hebben dat ook besproken.

Om te beginnen is dat voorbereidend besproken tijdens een vergadering van de Risk Management Group van 14 maart, waar de RMG heeft kennisgenomen van maatregelen die de Brusselse gezondheidsautoriteiten hebben genomen. Dat volgen wij natuurlijk ook op het niveau van de IMC op, maar ik wil duidelijk beklemtonen dat de politieke verantwoordelijkheid bij de deelstaten ligt.

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, het is goed dat er verschillende pathogenen worden opgespoord in het rioolwater, maar ik vind uw antwoord over de rapportering van het aantal besmettingen met het mazelvirus toch vreemd.

Het zou kunnen dat dit deels een deelstaatbevoegdheid is, maar Sciensano ressorteert toch onder uw bevoegdheid? In haar taakbeschrijving staat duidelijk dat ze moet zorgen voor gegevensverzameling en rapportering.

Minister Frank Vandenbroucke:

Ervoor zorgen dat er genoeg mensen - in dit geval kinderen - worden gevaccineerd, dat is een bevoegdheid van de deelstaten.

Frieda Gijbels (N-VA):

Wat ik had willen horen, was dat er inderdaad nood is aan meer actuele gegevens. Mazelen zijn toch ernstig genoeg om daarrond genoeg bewustzijn te creëren. Ik merk dat er sinds de coronapandemie vaccinatiemoeheid en wantrouwen is ontstaan bij de mensen. We moeten dat extra in de gaten houden, want als er in het afvalwater mazelen worden gedetecteerd, dan wil dat toch zeggen dat er vrij grote uitbraken zijn. Ik wil aandringen op juiste en tijdige rapportering, zodat er tijdig alarm kan worden geslagen wanneer dat nodig zou zijn.

Het incident is gesloten