Lachgassedatie - Mondelinge vraag aan minister Vandenbroucke

Commissie Gezondheid 21 maart 2023: 

Frieda Gijbels (N-VA):

Uit uw antwoord op een schriftelijk vraag die ik onlangs stelde over tandheelkundige behandelingen onder lachgassedatie bleek dat dit tot nu toe enkel mogelijk is in een ziekenhuisomgeving. Een eenvoudige zoekopdracht op het internet leert echter meteen dat er tientallen ambulante tandartspraktijken gevonden kunnen worden waar vandaag al behandelingen onder zuurstof-lachgassedatie worden aangeboden. Er bestaat hiervoor vandaag nog geen kader, zoals u weet.

Enkele jaren geleden zijn een aantal adviezen gepubliceerd omtrent deze kwestie, onder andere met betrekking tot de aanbevolen maximale concentratie aan zuurstof-lachgas. Bovendien wordt in het laatste akkoord tussen tandartsen en ziekenhuizen aanbevolen om een kader te ontwikkelen rond sedatie in de ambulante praktijken.

Bent u ervan op de hoogte dat er momenteel behandelingen onder lachgassedatie worden aangeboden in ambulante tandartspraktijken? Zo ja, in hoeveel praktijken is dat het geval? Kan u dat opsplitsen voor de verschillende provincies of gewesten?

Aan welk kader dient men zich te houden? Op welke manier wordt dat gecontroleerd? Door welke instantie? Is er een maximale zuurstof-lachgasconcentratie toegelaten en zo ja, welke?

Moeten de tandartsen die behandelingen onder sedatie verrichten daarvoor een opleiding hebben genoten? Welke opleiding? Wordt dat gecontroleerd? Zo ja, door welke instantie? Wanneer was de laatste controle en in hoeveel gevallen was die opleiding in orde? In hoeveel gevallen niet?

Kan een patiënt weten of zijn of haar behandelaar een gepaste opleiding heeft genoten? Op welke manier? Moet een patiënt dat volgens u weten?

Op welke manier worden behandelingen onder sedatie momenteel vergoed? Voorziet men terugbetalingen voor behandelingen onder sedatie en zo ja, zullen hiervoor bepaalde voorwaarden van toepassing zijn?

Is u tenslotte bekend of er ongelukken zijn gebeurd met behandelingen onder sedatie?

Minister Frank Vandenbroucke:

Ik merk inderdaad dat op allerlei websites behandelingen onder lachgassedatie aangeboden worden in ambulante tandartspraktijken. Ik heb aan mijn administratie gevraagd dat verder te onderzoeken, omdat lachgas als geneesmiddel enkel door een ziekenhuisapotheker afgeleverd mag worden, om redenen van volksgezondheid en omdat de veiligheid van het gebruik en de bewaring van lachgas ook gereserveerd is voor behandelingen die alleen in een ziekenhuis kunnen worden verricht.

Er is een algemeen kader hierop van toepassing, namelijk wat vastgelegd werd in de kwaliteitswet van 22 april 2019 inzake anxiolysesedatie en -anesthesie. De gezondheidszorgbeoefenaar moet altijd zijn bekwaamheid en ervaring terzake evalueren vooraleer hij overgaat tot het stellen van een verstrekking. Hij moet er zich ook van vergewissen dat de nodige omkadering aanwezig is opdat hij kwaliteitsvolle zorg kan verstrekken, zoals het beschikken over kwalitatieve apparatuur volgens de huidige stand van zaken. Verder moet hij over een procedure beschikken die hij moet volgen als een probleem zich voordoet als gevolg van het gebruik van sedatieven. De naleving van deze kwaliteitseisen kan worden gecontroleerd door de onlangs opgerichte toezichtscommissie. Hiermee heb ik het algemene kader van de kwaliteitswet geschetst.

In het bijzonder, met betrekking tot de nomenclatuur van de tandheelkundige verstrekkingen is een terugbetaling maar mogelijk voor enkele specifieke verstrekkingen van artikel 5 van de nomenclatuur, wanneer deze verstrekkingen werden uitgevoerd in een ziekenhuismilieu en indien de anesthesie werd verricht door een arts die erkend is als specialist in de anesthesiologie en op voorwaarde dat de algemene toestand van de patiënt een formele medische indicatie vormt voor deze behandelingswijze. Dat is zeer duidelijk en zeer restrictief. De lachgassedatie in kwestie is momenteel alleen maar mogelijk in een ziekenhuismilieu en in de nomenclatuur van de tandheelkundige verstrekkingen bestaat daarvoor geen specifieke terugbetaling.

De afgelopen vijf jaar zijn er acht meldingen met lachgas als actief bestanddeel voor behandelingen onder sedatie in België geregistreerd in geneesmiddelenbewakingsdatabanken. Eén melding betreft een bijwerking bij een zuigeling. De overige meldingen betreffen bijwerkingen bij kinderen. Behalve een melding waarbij er sprake was van bewustzijnsverlies, worden de andere meldingen als niet-ernstig beschouwd.

Er bestaat een kader in de nomenclatuur en het is een geneesmiddel dat alleen door de ziekenhuisapotheek mag worden afgeleverd enalleen in een ziekenhuismilieu kan worden gebruikt. De vraag is of dat kader moet evolueren. U verwees naar een advies uit 2018. Ik heb daar inderdaad nu ook kennis van genomen. Dat is toen niet verder opgevolgd, maar ik heb aan mijn administratie gevraagd om deze problematiek opnieuw ter hand te nemen en te onderzoeken of wij eventueel de reglementering ter zake moeten wijzigen.

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, het is duidelijk dat er op dit moment volop buiten het wettelijk kader wordt gewerkt. Dat is niet wenselijk, maar ik denk wel dat behandelingen in de ambulante praktijk onder lachgassedatie moeten kunnen. Daar zijn zeker indicaties voor, bijvoorbeeld bij kinderen en mensen met heel veel angst of met een bepaalde handicap. Het is echter essentieel dat daar een juiste opleiding aan verbonden is en dat er ook controle op is. Het is bovendien ontoelaatbaar dat de mengeling – de lachgaszuurstofsamenstelling – gewoon via een dental depot kan worden besteld, ook nog in een te hoge dosering. Men moet daarop toekijken en ingrijpen. U weet waarschijnlijk dat verschillende Vlaamse universiteiten daar heel ongerust over zijn. Ook de Belgische Academie voor Pediatrische Tandheelkunde is daar heel ongerust over en vraagt snelle actie en een ministerieel besluit dat het kader concretiseert, opdat het kan worden gehandhaafd en wij de zorg voor onze kinderen veilig kunnen houden.

Ik vraag mij af of de toezichtcommissie al actief en voldoende bemand is. Kunnen wij daar nu al een beroep op doen? Er is geen orde voor tandartsen, maar daar is echt nood aan. In dat opzicht mag een ministerieel besluit echt niet meer op zich laten wachten, zodat deze behandelingen kunnen worden opgevolgd en dat er kan worden ingegrepen waar zij niet juist worden toegepast. Opnieuw, ik benadruk dat het in heel veel praktijken wel degelijk op de juiste manier zal gebeuren door mensen met de juiste opleiding, maar dat zal niet overal zo zijn.

Het incident is gesloten.