Nieuw kustwachtvliegtuig voor het KBIN

Frieda Gijbels (N-VA): Mijnheer de minister, in 2023 werd een rapport gepubliceerd over dertig jaar Belgisch luchttoezicht boven de Noordzee. Uw voorganger, staatssecretaris Dermine, heeft daarbij aangekondigd dat er een nieuw kustwachtvliegtuig zou worden aangekocht. Mijnheer de minister, werden er budgetten voorzien voor dat nieuw kustwachtvliegtuig? Indien ja, hoeveel? Wordt die financiering voorzien door BELSPO, door het KBIN of op nog een andere manier?

Uw voorganger zou een openbare aanbesteding opmaken voor een kustwachtvliegtuig. Is dat gebeurd en is de procedure afgerond? Wordt ook gekeken naar mogelijke alternatieven voor een eigen kustwachtvliegtuig, zoals samenwerking met de privésector? Kunt u dat nader toelichten?

Minister Pierre-Yves Dermagne: Mevrouw Gijbels, op de ministerraad van 26 januari 2024 werd een aanvraag ingediend met betrekking tot de vervanging van het kustwachtvliegtuig. Die aanvraag werd gekoppeld aan een breder dossier van Defensie voor de aanschaf van vijf special operation forces-vliegtuigen, SOF-vliegtuigen. Het dossier voor het nieuw kustwachtvliegtuig werd daarbij opgenomen als een voorwaardelijke schijf. De aankoopprocedure werd na het bekomen van het voorakkoord opgestart. Aangezien het een militair vertrouwelijk dossier betreft, werd om redenen van nationale veiligheid geen openbare aanbestedingsprocedure gevolgd. In de huidige fase werd een Belgisch consortium geselecteerd. Dat consortium werkt aan de voorbereiding van een eerste offerte op basis van de technische specificaties. Vervolgens zal een onderhandelingsfase plaatsvinden om te komen tot een best and final offer. Daarna volgt de gunning van de vaste schijf, eveneens voorzien in 2025.

Het dossier zal terug worden voorgelegd op de ministerraad in de loop van 2025, gebaseerd op het concreet best and final offer. De voorwaardelijke schijf voor de aanschaf van het kustwachtvliegtuig kan pas worden vrijgegeven als de nieuwe federale regering het beschikbaar stelt. In benodigde budget daarvoor 2022 en 2023 voerde het KBIN een haalbaarheidsstudie uit, waarin alternatieven werden onderzocht. Uit deze studie bleek dat het gebruik van kustwachtvliegtuigen van buurlanden geen haalbare optie is. Ook de private markt werd geanalyseerd, maar geen enkel beschikbaar vliegtuig voldeed aan de technische en operationele vereisten. Uit deze studie bleek ook dat de onbemande toestellen momenteel geen volwaardig alternatief voor een bemand kustwachtvliegtuig vormen. Drones kunnen door hun operationele eigenschappen met specifieke voor- en nadelen vooral als complementair worden gezien.

Frieda Gijbels (N-VA): Mijnheer de minister, dit is vrij complex. Begrijp ik het goed? Dit zit in de procedure van de vliegtuigen van Defensie en ook het budget van Defensie?

Minister Pierre-Yves Dermagne: Er is een bredere aanbestedingsprocedure binnen de bijzondere procedure van Defensie, maar het budget moet van verschillende bronnen komen: van Defensie voor de defensie vliegtuigen en van Mobiliteit voor het kustwachtvliegtuig.

Frieda Gijbels (N-VA): ik maak mij toch zorgen over die budgetten. Voor het schip, de Belgica, dat ook onder het KBIN valt, waren er ook al moeilijkheden om het budget te vinden. Het is wel gemakkelijk om dit te beloven en daarna naar de volgende regering te verwijzen. Ik vraag mij af of dit wel haalbaar zal zijn. We zullen zien in de volgende legislatuur.

Bekijk het videofragment: https://media.dekamer.be/media/index.html?language=nl&sid=56U0327&offset=4437#video