Onafhankelijkheid experten tijdens de coronacrisis - Mondelinge vraag aan minister Vandenbroucke

Commissie Gezondheid 16 maart 2022:

12.01 Frieda Gijbels (N-VA): 

Mijnheer de minister, naar aanleiding van het debat in Nederland over vermenging van adviezen van experts en de politieke besluitvorming in de coronacrisis met beïnvloeding van de adviezen van het OMT of outbreak management team door de regering vernam ik graag op welke manier de onafhankelijkheid van de adviserende organen in ons land wordt gegarandeerd. Hoe wordt vermeden dat de regering invloed kan hebben op de adviezen van bijvoorbeeld de RAG en de GEMS? 
Er werden intussen mogelijke belangenconflicten bij de taskforce Vaccinatie en de Hoge Gezondheidsraad aangekaart, maar die zijn wel weerlegd. Toch kunnen er vragen gesteld worden bij bijvoorbeeld professor Pierre Van Damme – ik kies een willekeurige persoon -, die van de federale overheid 20 miljoen euro heeft ontvangen voor de bouw van Vaccinopolis. Voor de andere helft van de middelen wordt er gekeken naar privépartners, bijvoorbeeld de farmaceutische industrie. Bestaat er daardoor volgens u een mogelijk belangenconflict? 
Gebeurt er bij ons onderzoek naar het besluitvormingsproces? Wordt daarop volgens u op een of andere manier voldoende toegekeken? 

12.02 Minister Frank Vandenbroucke: 

Mevrouw Gijbels, vertegenwoordigers van de besluitvorming nemen niet deel aan de vergaderingen van de RAG. De adviezen van de RAG worden pas gecommuniceerd aan de beslisorganen, zoals de RMG, de IMC en het OCC, wanneer die adviezen finaal zijn. Nadien worden de adviezen inhoudelijk niet meer gewijzigd, enkel verduidelijkt indien dat relevant is, en ook dat is zeer uitzonderlijk. Adviezen worden na de beslissing ook publiek gemaakt op de website van Sciensano, waar een link te vinden is naar "Wetenschappelijke informatie - RAG", zodat u kunt evalueren of een advies al dan niet gevolgd werd. Het is nogal evident dat wij geen invloed hebben op adviezen van de RAG of van de GEMS op die manier. 
U vraagt naar mogelijke belangenconflicten. Voor de verschillende expertengroepen moeten de experts hun mogelijke belangenconflicten rapporteren. Het komt vervolgens het coördinerend orgaan toe –voor de RAG gaat het om de Hoge Gezondheidsraad en Sciensano – om de mogelijke impact van een opgegeven conflict te beoordelen en te bepalen of de expert al dan niet aan een advies kan deelnemen. 

12.03 Frieda Gijbels (N-VA): 

Mijnheer de minister, bedankt voor uw antwoord, dat vrij kort was. U hebt niet gesproken over het mogelijk belangenconflict bij bijvoorbeeld Vaccinopolis noch geantwoord op de vraag of het besluitvormingsproces wordt onderzocht of gecontroleerd. Ik zal verder uitzoeken hoe dat precies in zijn werk gaat bij ons en of er nergens gaten in het systeem bestaan, want het is van groot belang dat het systeem waterdicht is.