Tandheelkundige behandelingen onder zuurstof-lachgas sedatie en algemene narcose - Mondelinge vraag aan minister Vandenbroucke

Commissie Volksgezondheid 7 februari 2023: 

15.01 Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, bij verschillende universitaire instellingen en de Belgian Academy of Pediatric Dentistry heerst ongerustheid over het ontbreken van een reglementair kader voor tandheelkundige behandelingen onder zuurstof-lachgassedatie en onder algemene narcose. Voor de zuurstof-lachgassedatie zijn ze vooral bezorgd over de toestellen die werken met een zuurstof-lachgasconcentratie van 70 % en die vrij op de markt te koop blijken te zijn. Ook blijkt een dental depot een eendaagse cursus te organiseren, terwijl de officiële interuniversitaire opleiding drie dagen duurt en conform de aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad en de Raad van de Tandheelkunde is. De Hoge Gezondheidsraad, de Koninklijke Academie voor Geneeskunde en de Raad van de Tandheelkunde zijn het erover eens dat er een reglementair kader nodig is voor die sedatie, waarbij ook een maximale concentratie van 50 % zuurstof-lachgas toegelaten zou mogen worden.

Een andere problematiek betreft de tandheelkundige behandelingen onder algemene anesthesie. Ook op dat gebied ontbreekt een reglementair kader voor duidelijke indicaties. Bovendien haalt men aan dat een specifieke opleiding en een goede reglementering noodzakelijk zijn. Door de lage verloning worden er bovendien supplementen gevraagd, waardoor er een ongelijke toegang ontstaat. Daarnaast zouden er ook mobiele units bestaan om patiënten in de tandartspraktijk te verzorgen onder algemene anesthesie, wat toch wel zorgwekkend is.

Welke zijn de evoluties met betrekking tot de reglementering van de zuurstof-lachgassedatie? Bent u in overleg met de sector? Welke maatregelen zullen er worden genomen enwanneer?

Zult u de kwestie van de tandheelkundige behandelingen onder narcose onder de loep nemen? Wat is uw houding met betrekking tot deze problematiek? Denkt u dat een goed reglementair kader nodig is, zowel wat betreft de opleiding en de reglementering als de verloning, zodat personen die nood hebben aan een tandheelkundige behandeling onder narcose op een correcte manier geholpen kunnen worden?

15.02 Minister Frank Vandenbroucke: Mevrouw Gijbels, ik begin met zaken te zeggen die u natuurlijk beter weet dan eender wie hier. De adviezen van de verschillende raadgevende organen, zoals de Raad van de Tandheelkunde, de Hoge Raad van artsen-specialisten en van huisartsen, de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België en de Hoge Gezondheidsraad, bevatten een aantal gedetailleerde aanbevelingen om de risico’s die verbonden zijn aan het gebruik van bewuste sedatietechnieken door middel van inhalatie van een mengsel van zuurstof en lachgas te vermijden. Deze risico’s zijn evenredig met de toegediende concentraties.

De aanbevelingen hebben betrekking op de maximale concentratie van de bewuste sedatie via het mengen van zuurstof en lachgas die niet hoger mag zijn dan 50 %, maar ook op de vereiste opleiding en kwalificaties voor zorgverleners, artsen, tandartsen en verpleegkundigen. Het verdient aanbeveling dat sedatie door inhalatie van een mengsel van lachgas en zuurstof alleen wordt toegediend door een gezondheidswerker die een specifieke en gecertificeerde opleiding heeft gevolgd, georganiseerd door instellingen die door de bevoegde autoriteiten zijn erkend. In dit verband worden in het advies van de Raad van de Tandheelkunde van 22 november 2013 de inhoud en de duur van de opleiding beschreven. Momenteel wordt deze opleiding door enkele universitaire instellingen georganiseerd.

Wat de regelgeving betreft, zijn er reeds initiatieven genomen om een kwaliteitsvolle zorg en de veiligheid van de patiënten te garanderen. Meer bepaald bouwt de wet van 22 april 2019 inzake de kwaliteitsvolle praktijkvoering in de gezondheidszorg kwaliteitsgaranties in die de beoefenaars moeten naleven bij verstrekkingen die gepaard gaan met anxiolyse, waaronder lachgas en anesthesie. Zo moet de gezondheidszorgbeoefenaar over een procedure beschikken die hij naleeft indien er een probleem optreedt bij het gebruik van lachgas. We hebben daarover trouwens al gediscussieerd. Herinnert u zich dat? U had daar opmerkingen bij. Deze procedure wordt op regelmatige tijdstippen geëvalueerd en desgevallend aangepast. De bedoeling is dat de gezondheidszorgbeoefenaar op voorhand de mogelijke scenario’s heeft overdacht en dus niet moet improviseren in geval van een probleem.

Dit geldt ook voor het verstrekken van gezondheidszorg met toepassing van lokale anesthesie, locoregionale anesthesie en/of algemene anesthesie. Bij toepassing van algemene anesthesie legt de kwaliteitswet bovendien nog bijkomende kwaliteitsvereisten op. In dat geval moet de tandarts, overeenkomstig artikel 16 van de kwaliteitswet, zich er onder andere van verzekeren dat er een arts-specialist in de anesthesiologie en reanimatie aanwezig is die verantwoordelijk is voor de verstrekkingen inzake anesthesie en dat hij bij complicaties een beroep kan doen op een ziekenhuis. Daarover ging ons debat.

Voor verstrekkingen door een tandarts met locoregionale anesthesie heeft de wetgever een afwijking voorzien op de toepassing van deze bijkomende kwaliteitsvereisten bepaald in artikel 16 van de kwaliteitswet. Dat is dus niet het geval voor verstrekkingen door een tandarts met algemene anesthesie.

Op basis van andere wetgeving kan men stellen dat algemene anesthesie trouwens uitdrukkelijk voorbehouden is aan artsen. In artikel 6 van het KB van 1 juli 1934 houdende reglement op de beoefening der tandheelkunde staat: “Alleen de dokters in de geneeskunde mogen de algehele verdoving toedienen voor de tandheelkundige operaties.” De aflevering van lachgas is dan ook voorbehouden aan de ziekenhuisapotheek. Bovendien zijn er nog andere kwaliteitsvereisten die van toepassing zijn en gecontroleerd zullen worden. De gezondheidszorgbeoefenaar moet steeds zijn bekwaamheid en ervaring ter zake evalueren vooraleer hij overgaat tot het stellen van de verstrekking. Ook moet hij zich ervan vergewissen dat de nodige omkadering aanwezig is opdat hij kwaliteitsvolle zorg kan verstrekken, zoals bijvoorbeeld het beschikken over apparatuur die kwaliteit levert in de huidige stand van zaken. De naleving van deze kwaliteitsvereiste kan gecontroleerd worden door de toezichtcommissie die recent werd opgericht.

Er is inzake anxiolyse en anesthesie toch al een zeker kader om de veiligheid van de patiënten te verzekeren. Nochtans onderzoeken we op dit moment dit vraagstuk in al zijn aspecten, met natuurlijk de bedoeling de veiligheid van de patiënten te maximaliseren. Ik denk dat dit vooreen deel een antwoord biedt op uw vragen, maar ik ben zeker bereid om daarover verder in gesprek te gaan met u, aangezien we dit zelf nog bekijken.

15.03 Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, het is belangrijk om hier even bij stil te staan. U haalde de bestaande regelgeving rond lokale anesthesie aan. We hebben daarover inderdaad al van gedachten gewisseld, maar het gaat hier echt over iets anders. Sedatie is toch echt nog iets anders. Er zijn eigenlijk producten vrij verkrijgbaar op de markt die niet voldoen aan wat wordt geadviseerd door de experts ter zake. Er moet heel goed op worden toegezien dat er eerst en vooral een heel duidelijk kader wordt gemaakt om dat in de beste omstandigheden te kunnen toepassen als het nodig is. We moeten behandeling onder sedatie natuurlijk zoveel mogelijk vermijden, maar in sommige gevallen kunnen we ze niet vermijden. Dan moet dit wel op een juiste en verantwoorde manier gebeuren.

U haalde de toezichtcommissie aan die erop moet toezien dat er op een correcte manier gewerkt wordt. Er is wel wat vrees bij de beroepsgroep of er voldoende mankracht zal zijn om dit allemaal in het oog te houden. Hopelijk zal hierin voorzien worden. Bij de volgende vraag zullen we het daar ook nog even over hebben. Er moeten voldoende mensen zijn om daarop te controleren.

Narcose zou in principe moeten worden uitgevoerd door artsen met de juiste opleiding. Er bestaan ook mobiele units om dat te kunnen toepassen in de praktijk. Dat moet goed in de gaten worden gehouden en goed worden opgevolgd. Dit zou immers niet mogen kunnen.

Ik had ook nog een vraag over de betaalbaarheid van behandelingen onder narcose. Sommige mensen met een bepaalde handicap kunnen niet op een gewone manier behandeld worden. We moeten er ook oog voor hebben dat de betaalbaarheid soms een probleem is.