Verband fructose en NAFLD - Schriftelijke vraag aan minister Vandenbroucke

1 oktober 2021:

Op 24 augustus 2021 verscheen in Het Laatste Nieuws een bericht waarin een diëtiste waarschuwt voor het risico op het ontstaan van niet-alcoholische leververvetting (non-alcoholic fatty liver disease - NAFLD). Deze aandoening is vaak het gevolg van een ongezonde levensstijl, gekenmerkt door overgewicht en onvoldoende beweging. Echter stelt men in het artikel dat ook steeds vaker NAFLD optreedt bij mensen met een gezonde levensstijl. De consumptie van glucose-fructose siroop, te vinden in frisdranken en fruitsappen maar ook in "gezondere" producten waaronder sportrepen en lightproducten, zou hiervan de oorzaak zijn. Andere namen voor glucose-fructose siroop zoals fructose en high fructose corn syrup (HFCS) worden veelvuldig gebruikt en de mogelijk link tussen fructose/HFCS en NAFLD wordt beschreven in wetenschappelijke literatuur. Na een grondige search in deze literatuur blijken echter tegenstrijdige studies en resultaten te bestaan omtrent deze link (ter Horst 2017 Nutrients, Jensen 2018 J Hepatol). Daarenboven geven twee systematic  reviews met meta-analyse (Chung 2014 Am J Clin Nutr, Chiu 2014 Eur J Clin Nutr) aan dat er tot op heden te weinig bewijs is om conclusies te trekken over het verband tussen fructose of high fructose corn syrup en NAFLD. Het beperkt aantal studies over dit thema zou te kleinschalig, te kort en van mindere kwaliteit zijn. Ook is niet duidelijk of een eventueel verhoogd risico op NAFLD toe te schrijven is aan een hogere fructoseconsumptie zelf, of aan overgewicht in het algemeen waartoe een hogere fructoseconsumptie kan bijdragen.

Welke houding wordt in België aangenomen omtrent glucose-fructose siroop? Zijn er bepaalde waarschuwingen nodig? Bestaan er limieten op het gebruik ervan?

Wordt er bij ons ingezet op studies over dit onderwerp? Welke studies werden verricht, zijn lopende of zijn gepland en zijn hier resultaten van bekend?

Hoe vaak komt NAFLD voor in België? Kan u daar cijfers op plakken (jaarlijkse incidentie voor de laatste vijf jaar)? Zijn er verschillen met betrekking tot geslacht, leeftijd, provincie?

29 oktober 2021:

Het Geachte Lid vindt hieronder het antwoord op zijn vragen.

Er zijn momenteel geen specifieke maatregelen voor glucose-fructosestroop als ingrediënt.  In 2016 werd er wel een Overeenkomst met de voedingssectoren gesloten om het caloriegehalte van voedingsproducten (suikers en vetten en portiegrootte) te verlagen.  De frisdrankensector heeft het suikergehalte van zijn producten met 7% verlaagd door het gamma aan caloriearme producten uit te breiden tussen 2016 en 2020, en heeft zich ertoe verbonden zijn inspanningen voort te zetten voor een nieuwe periode (2021-2025). Dankzij de invoering in 2019 van het Nutri-Score-label op voedingsproducten in België is het bovendien mogelijk om betere voedingskeuzes te maken, aangezien het gehalte aan toegevoegde suikers negatief meetelt voor de berekening van de score.  Bijgevolg krijgen producten met een hoog gehalte aan toegevoegde suikers een lagere Nutri-Score en kunnen consumenten die producten op het moment van aankoop herkennen.

Dat thema wordt momenteel onderzocht, ook in België. Er bestaat veel wetenschappelijk onderzoek naar de gezondheidseffecten van fructose, maar het lijkt ingewikkelder om aan te tonen dat fructose de primaire oorzaak is van NAFLD (niet-alcoholische leververvetting) en NASH (niet-alcoholische steatohepatitis).  Die onderzoeken wijzen echter wel uit dat een hoge inname van fructose leidt tot een verhoogde bloeddruk, hypertriglyceridemie en insulineresistentie.  Bijgevolg zou een klinische aanbeveling moeten worden overwogen om de consumptie van fructose bij NAFLD-patiënten te beperken .

Wij beschikken niet over precieze statistieken betreffende de incidentie van NAFLD (omdat NASH moeilijk vast te stellen is vóór de laatste stadia van de ziekte, kan de prevalentie ervan alleen maar geschat worden). Wel is bekend dat het aantal gevallen van NAFLD overal ter wereld toeneemt, ook bij kinderen en adolescenten. In België treft de ziekte in haar ernstigste vorm (NASH) naar schatting 5% van de volwassen bevolking, maar wat belangrijker is: de prevalentie van het beginstadium ervan, NAFLD, bedraagt 25% van de algemene bevolking.  Bij personen met obesitas of diabetes is de prevalentie van NASH zelfs 25 tot 30%. En de prognoses van specialisten zijn niet goed: tussen 2015 en 2030 zal de prevalentie van NASH wellicht met 63% toenemen, in overeenstemming met de wereldwijde toename van diabetes en obesitas  .  Indien NASH wordt gediagnosticeerd, moet aan zwaarlijvige kinderen voorrang worden gegeven voor een begeleidende multidisciplinaire aanpak van gewichtsverlies, aangezien NASH hen vatbaarder maakt voor toekomstige cardiovasculaire aandoeningen.