Verspreiding vogelgriep (zoönosen)

Frieda Gijbels (N-VA): Mijnheer de bepaalde stammen van het vogelgriepvirus H5N1 blijken nogal virulent te zijn en ook in aanmerking te komen voor transmissie tussen zoogdieren en voor zoönotische infecties, dus infecties op mensen. Daarover zijn wetenschappelijke artikelen gepubliceerd. Volgens het dashboard van Sciensano is vogelgriep ook breed verspreid in België. Dat moet ons toch zorgen baren, want ons land is vatbaar voor zoönotische infecties wegens de hoge dichtheid van de veestapel en de nabijheid van die veestapel bij de bevolking. Vogelgriep wordt ook vastgesteld bij wilde vogels en lijkt inmiddels niet meer puur seizoensgebonden, aangezien het virus ook in de zomer werd vastgesteld. Dat wijst op een brede verspreiding.

In de Verenigde Staten en Canada wordt H5N1 ook vastgesteld bij runderen en geiten. Daar zouden ook zoönotische infecties zijn beschreven. Er is recent een persoon overleden aan het virus in de Verenigde Staten. In ons land wordt het vee volgens het verslag van de Risk Assessment Group – Veterinary – Emerging Zoonoses (RAG-VEZ) van april 2024 blijkbaar niet gemonitord. Wordt de surveillance voor H5N1 verhoogd, vooral tijdens de wintermaanden? Is het de bedoeling om ook runderen of ander vee te monitoren? De RAG-V-EZ adviseerde om melkstalen retrospectief te controleren op H5N1. Werd dat uitgevoerd en wat zijn de resultaten? Worden melkstalen vandaag actief getest en is er daarvoor voldoende laboratoriumcapaciteit? Er wordt ook gewaarschuwd voor de consumptie van rauwe melkproducten. Welke acties zijn er daarrond ondernomen? Zijn er in België of Europa infecties van H5N1 bij mensen vastgesteld? Op welke manier wordt dat gemonitord?

Minister David Clarinval: Mevrouw Gijbels, de problematiek van de vogelgriep, vastgesteld bij runderen in de Verenigde Staten en Canada, heeft ons allen verrast. In Europa werd dit gelukkig nog niet vastgesteld. De surveillance wordt deze winter niet actief verhoogd voor H5N1, omdat ze tot heden steeds goed gefunctioneerd heeft en de besmettingen tijdig gedetecteerd werden. We gaan op dit moment geen random monitoring doen bij runderen of ander vee. Tot nu toe werden er ook geen testen op melk uitgevoerd, maar ons referentielabo heeft ondertussen de test op punt gesteld om melk te kunnen testen van zodra er een vermoeden van besmetting bestaat.

Een retrospectieve testing is momenteel niet voorzien, maar enkele lidstaten hebben wel dergelijke testen uitgevoerd en die bleken telkens negatief. Aangezien er amper invoer is van levende runderen, rauwe melk of rauwe melkproducten uit de Verenigde Staten is het risico van verspreiding dan ook zeer beperkt. De H5N1-stam, die in NoordAmerika bij vogels en runderen circuleert, is ook verschillend van de stam in Europa. Waakzaamheid blijft echter geboden om signalen snel op te vangen mocht de situatie veranderen. Er werden in de regio geen recente besmettingen gerapporteerd. Meer info kunt u zeker verkrijgen bij mijn collega van Volksgezondheid.

Frieda Gijbels (N-VA): Mijn vraag was in eerste instantie inderdaad ook gericht aan uw collega Vandenbroucke, maar ik werd naar u doorverwezen. Het is altijd "gevaarlijk" als een thema onder twee bevoegdheden valt, waarbij er dan door de ene naar de andere wordt verwezen. Ik doe een oproep om oplettend te zijn. We weten dat de vogelgriep in België al sterk is verspreid bij het pluimvee en de vogels. De stap naar runderen of mensen is vaak niet groot. Het is goed dat de testcapaciteit er nu is voor melkproducten. Ik verzoek toch om eventueel ook te denken aan random steekproeven bij runderen en bij melkproducten, zodat men op tijd kan ingrijpen indien nodig. De hoge dichtheid van onze veestapel en onze pluimveestapel en de nabijheid van de bevolking houden een hoog risico op zoönotische infecties in.

Bekijk het videofragment: https://media.dekamer.be/media/index.html?language=nl&sid=56U0336&offset=10#video