Ziekenhuisfinanciering en energiekosten - Mondelinge vraag aan minister Vandenbroucke

Commissie Gezondheid 14 februari 2023: 

04.01 Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, de ziekenhuissector meldde een tijdje geleden dat er faillissementen dreigen, vooral door de hoge meerkosten voor het energieverbruik. De financiële situatie van ziekenhuizen is overigens al vele jaren precair. Er is nooit veel overschot, maar toch zijn er grote verschillen tussen de ziekenhuizen.

Is er zicht op de ziekenhuizen waarvoor het faillissement dreigt? Over hoeveel ziekenhuizen gaat het in elke provincie? Hoe verklaart u de verschillen in financiële gezondheid tussen de ziekenhuizen? Wordt dit onderzocht? Wat zijn de vaststellingen? Welke gevolgen worden gegeven aan die vaststellingen? Worden er verbeteringstrajecten opgelegd aan ziekenhuizen waarvan de structuur en/of het beheer te wensen overlaat? Wat is het plan wanneer ziekenhuizen failliet dreigen te gaan?

04.02 Minister Frank Vandenbroucke:

Mevrouw Gijbels, u weet natuurlijk dat ziekenhuizen zelfstandig opererende instellingen zijn. De overheid bestuurt die niet, dus we grijpen ook niet zomaar in bij het beheer van de instellingen. Er ligt een belangrijke verantwoordelijkheid bij de inrichtende macht en de operationele leiding.

Wij hebben heel wat middelen vrijgemaakt in een context die moeilijk is voor de ziekenhuizen. Er is 80 miljoen voorzien voor de energiefactuur voor de eerste zes maanden. We zullen zien of het nodig om dat voort te zetten, maar dat zullen we beoordelen op basis van de energieprijzen. Het is een energieprijscompensatiemechanisme en de vraag is of dat moet worden verlengd of niet, gelet op de dalende energieprijzen. Daarnaast is er een belangrijke zuurstofballon in de vorm van bijdrageverminderingen. Dat gaat toch over 190 of 195 miljoen euro, waarvan een deel definitief verworven en een deel tijdelijk is. Het basisbudget is ook geïndexeerd.

Wij doen dus toch belangrijke financiële inspanningen voor de ziekenhuizen. Ik weet dat de situatie moeilijk is, maar er ligt toch ook een verantwoordelijkheid bij de ziekenhuizen zelf om ervoor te zorgen dat ze zo efficiënt mogelijk omgaan met de middelen en niet in een zone van financieel risico komen, laat staan van faillissement.

04.03 Frieda Gijbels (N-VA): U geeft aan dat ziekenhuizen zelfstandig zijn en dat u daar niet op ingrijpt. Ik ga daarmee akkoord. Het is ook heel goed dat er autonomie is. Anderzijds gaan er toch enorme budgetten om. Ziekenhuizen werken voor een groot stuk met belastinggeld, met geld van de sociale zekerheid. Het is wel van belang dat daar correct mee wordt omgegaan en dat daar verantwoordelijkheidszin in de plaats voor wordt gevraagd.

Er moeten niet alleen middelen worden vrijgemaakt. Er moet ook worden verwacht dat er correct met die middelen wordt omgegaan. Het verbaast mij altijd dat er consequent ziekenhuizen zijn die het veel minder goed doen met de middelen die ze ter beschikking krijgen dan andere ziekenhuizen. Daar komt nog bij dat de ereloonsupplementen bevroren zijn, wat een heel oneerlijke situatie creëert voor die ziekenhuizen die altijd hun best hebben gedaan om de ereloonsupplementen beperkt te houden. Daar mag dus toch een grondige analyse bij horen van de inzet van de middelen en hoe het komt dat sommige ziekenhuizen rondkomen met kleinere budgetten en andere stelselmatig hogere budgetten nodig hebben en toch nog verlies maken. Hopelijk wordt de transparantie die we nodig hebben toch nog geboden. Dat moet ook de basis zijn van een hervorming van de structuren van de ziekenhuizen en de financiering ervan.