Ziekenhuisopnames per provincie - Mondelinge vraag aan minister Vandenbroucke

11 juli 2021: 

Mijnheer de minister,

In het overzicht van Sciensano worden de nieuwe ziekenhuisopnames niet opgesplitst per provincie. Nochtans is dit belangrijke informatie, zeker gezien de vaccinatiegraad in sommige provincies/gewesten al zeer hoog is. Nu de viruscirculatie lager is, lijkt het ook meer aangewezen om specifieker op te volgen, zodat er ook gerichter kan worden ingegrepen wanneer nodig.

Is het mogelijk om de nieuwe ziekenhuisopnames te vermelden per provincie in de dagelijkse overzichten? Zo neen, waarom niet? Zo ja, zal u dit bepleiten?

Is het vrijwaren van de ziekenhuiscapaciteit nog steeds het belangrijkste element in de crisisbeheersing? Zo neen, kan u dan aangeven wat dit wel is?

Zal u ervoor pleiten om - bij een lokale opflakkering, die leidt tot meer opnames - lokale maatregelen te treffen in plaats van algemene?

Welke rol speelt de afvalwatermonitoring op dit moment in het detecteren van nieuwe clusters of het monitoren van uitbraken? Kan dit een rol spelen in lokale maatregelen?

Met dank voor uw antwoorden,

Frieda Gijbels

Commissie Gezondheid 28 september 2021: 

02.01 Frieda Gijbels (N-VA): 

Mijnheer de minister, als vragen een tijdje hangende blijven, zijn ze soms al gedeeltelijk beantwoord voor men ze kan stellen. Mijn vraag is grotendeels niet langer relevant. Wel wou ik nog even nagaan of het vrijwaren van de ziekenhuiscapaciteit nog steeds het belangrijkste element is van de crisisbeheersing. Als dat niet zo is, kan u dan aangeven welk element dat wel is? 

02.02 Minister Frank Vandenbroucke: 

U had een hele reeks vragen en ik zal ze allemaal overlopen. Ten eerste bevestig ik dat het aantal ziekenhuisopnames per provincie beschikbaar is op het Epistat COVID-19 dashboard. Dat wordt ook dagelijks geüpdatet. Ten tweede, het vrijwaren van de ziekenhuiscapaciteit blijft essentieel. Ondanks de hoge vaccinatiegraad en de goede werking van de vaccins is de bescherming geen 100 %. Verder zijn er nog steeds niet-gevaccineerde kwetsbare mensen. Daarom is het belangrijk om de circulatie van het virus onder controle te houden. U vroeg ook of ik ervoor zou pleiten om bij lokale opflakkeringen lokale maatregelen te nemen. We werken sedert enige tijd aan de overgang van acuut risicobeheer naar proactief risicobeheer, met een aanpak van lokale uitbraken. Het NCCN heeft hiervoor een procedure uitgewerkt in overleg met FOD Volksgezondheid, de gewestelijke gezondheidsautoriteiten, Sciensano, de GEMS, het coronacommissariaat en de gouverneurs. Over de afvalwatermonitoring kan ik meegeven dat op dit ogenblik de surveillance van afvalwater geen enkele rol speelt bij de opsporing van clusters. Dat is niet haalbaar, aangezien de huidige surveillance van afvalwater in haar globale nationale vorm grote bevolkingsgroepen volgt met doorgaans meer dan 50.000 inwoners. Het heeft dan ook geen zin 50.000 mensen te testen. Het gaat om een globale surveillance, die het mogelijk maakt de trends in de circulatie van het virus op te volgen. Dat is iets anders dan een meer gelokaliseerde surveillance, die het althans in theorie inderdaad mogelijk zou maken infectiehaarden op te sporen. Een dergelijke meer gelokaliseerde surveillance zou kunnen worden overwogen op basis van een aangepast surveillanceplan, dat veeleer op regionaal of lokaal niveau zou worden beheerd, hetzij door toezicht te houden op beperktere gebieden – desgevallend moet echter de technische en economische haalbaarheid ervan worden gevalideerd –, hetzij door toezicht te houden op het afvalwater dat gebouwen van belang verlaat, zoals scholen of verzorgingstehuizen. Dergelijke initiatieven zijn in Vlaanderen en Wallonië genomen en kunnen indien nodig worden uitgebouwd, indien de feedback positief is. Onze Waalse partners hebben ons op de hoogte gebracht van hun initiatief, dat enige tijd geleden zou zijn gelanceerd voor een meer gelokaliseerde opvolging van een gebied in de nabijheid van Namen. Ik heb daarover echter nog geen feedback gekregen. Afvalwater zou waarschijnlijk een rol kunnen spelen in de lokale maatregelen, hoewel die indicator op zich niet genoeg gewicht in de schaal legt. Hij moet ten minste uit voorzorg worden aangevuld met de andere bestaande indicatoren. Wij hebben weinig ervaring met dat instrument en blijven voorzichtig. De toe-eigening van het instrument door de deskundigen de komende weken zal meer licht op de zaak werpen. Wij zijn echter van mening dat het in zekere mate zal kunnen bijdragen tot het treffen van lokale maatregelen, bijvoorbeeld wanneer wij een veel grotere toename van het virus in het afvalwater vaststellen in bijvoorbeeld de regio AntwerpenZuid dan in de regio Antwerpen-Noord. 

02.03 Frieda Gijbels (N-VA): 

Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, ik heb de vraag misschien enigszins fout geformuleerd. U geeft immers aan dat de ziekenhuiscapaciteit nog altijd heel belangrijk is. Dat is ook mijn mening. Mijn vraag was echter veeleer of die capaciteit nog altijd het enige element van belang is, wanneer wij de ernst van de situatie beoordelen. Tegenwoordig heb ik immers het idee dat meer naar het aantal besmettingen wordt gekeken, waar wel over wordt gerapporteerd, maar minder naar de capaciteit die de ziekenhuizen hebben. Het is ook belangrijk in het kader van de discussie die wij eerder vandaag hebben gehad over wanneer wordt gevraagd naar een coronabarometer en naar duidelijke indicatoren die aangeven wanneer bijvoorbeeld de federale fase kan eindigen. Ik heb de indruk dat het niet helemaal helder is wanneer we zullen kunnen spreken van het einde van de pandemie. Mijn vraag was dus eerder in die richting georiënteerd. Ik wilde u eigenlijk alleen vragen of het vrijwaren van de ziekenhuiscapaciteit nog steeds het enige criterium is voor u? Zo niet, welke andere factoren spelen er dan ook nog mee? 

02.04 Minister Frank Vandenbroucke: 

Wat u zegt verrast mij een beetje, maar dat is natuurlijk een indruk. Ik heb persoonlijk helemaal niet het gevoel dat we nu meer belang hechten aan besmettingen dan aan ziekenhuisopnames. Ik denk dat we toch altijd naar een dashboard van indicatoren moeten kijken: ziekenhuisopnames, doorstroom naar ICU, besmettingen volgens leeftijdscategorieën… Ik denk dat in de huidige omstandigheden van een land waarin de vaccinatiegraad al zeer hoog is, men anders naar besmettingen moet kijken dan pakweg een jaar geleden. Ik ben niet geneigd om te zeggen dat we besmettingen nu belangrijker zouden vinden dan een jaar geleden. Ik denk dat we misschien eerder meer kijken naar ziekenhuisopnames dan een jaar geleden, maar dat blijft een genuanceerd verhaal. 

02.05 Frieda Gijbels (N-VA): 

Ik weet niet of u hier een antwoord op heeft, mijnheer de minister, maar wanneer moet er volgens u een einde komen aan de federale fase? Heeft u daar zelf een helder beeld van? 

02.06 Minister Frank Vandenbroucke: 

(…) situatie van die aard is dat wij zonder federale maatregelen de crisis – of laat ons zeggen de epidemiologische situatie – voldoende kunnen beheersen. Dat is natuurlijk een zeer breed antwoord. Dat moet gebaseerd zijn op een evaluatie van de RAG. Op dit ogenblik kan ik u wel zeggen dat, zoals de cijfers nu aan het evolueren zijn, ik denk dat we binnen enige tijd, als we voorbij de fase zijn waarin we het ministerieel besluit gebruiken, geen nood meer gaan hebben om de pandemiewet te activeren. Dat is echter altijd een oordeel dat men moet vellen op het moment waarop men het velt, op basis van de epidemiologische situatie. 

02.07 Frieda Gijbels (N-VA): 

Oké, dank u wel. Dat is inderdaad al wat duidelijker.