Gebrek aan transparantie inzake de rapportering van COVID-19-gerelateerde sterftecijfers in ziekenhuizen - Mondelinge vraag aan minister Vandenbroucke

30 maart 2021: ingediende mondelinge vraag tijdens het actualiteitsdebat over COVID-19 in de commissie Volksgezondheid.

Frieda Gijbels: 

Mijnheer de minister,

Afgelopen week verschenen meerdere artikels over het gebrek aan transparantie inzake de rapportering van de sterftecijfers in ziekenhuizen. 
Sciensano publiceerde een studie waarbij gewag werd gemaakt van een gemiddeld sterftecijfer van 21%. Ik stelde hierover al verschillende vragen, zowel aan u als aan uw voorgangster. Ik werd daarbij verwezen naar Sciensano, maar ook zij weigeren cijfers per ziekenhuis bekend te maken. Nochtans is het delen van deze informatie van belang, niet in het minst voor de ziekenhuizen zelf. Op deze manier kunnen ze zich immers situeren tussen andere ziekenhuizen en kunnen goede praktijken ook worden uitgewisseld. Uiteraard vroeg ik steeds alleen naar geanonimiseerde geaggregeerde gegevens. De Commissie voor Toegang tot Bestuursdocumenten gaf mij overigens gelijk wat de openbaarheid van de gegevens betreft. Duiding en kadering zijn hier uiteraard van belang. Ik hoop dat u, als de nieuwe bevoegde minister, in het kader van de transparantie die deze regering zo hoog in het vaandel voert, de problematiek erkent en dit transparantieprobleem zal aanpakken. 

Hierbij volgende vragen: 

Wat is u mening over het feit dat een groot aantal ziekenhuizen de gevraagde gegevens niet wenst mede te delen? Wat vindt u van hun beweegredenen? Wat is uw positie t.o.v. de ziekenhuizen die dit wel hebben gedaan? Hoe verklaart u deze discrepantie? Bent u in overleg met de sector hieromtrent?

Is het uw intentie om een degelijke, wetenschappelijk onderbouwde evaluatie te laten maken van de aanpak van de Covid-19-crisis in ziekenhuizen, met de vermelding van het Covid-19-gerelateerde sterftecijfer na opname per ziekenhuis? 

Is het uw intentie om, in het kader van het vooropgestelde transparantiebeleid van deze regering, de gegevens inzake de Covid-19-gerelateerde sterftecijfers in ziekenhuizen te delen en in de openbaarheid te brengen? 

Zal u erover waken dat er in de toekomst van bij aanvang werk zal worden gemaakt van dergelijke transparante gegevensdeling, zodat er optimaal van elkaar kan worden geleerd en er wellicht ook levens kunnen worden gespaard? Zo neen, hoe kadert u dit in de open data policy, de data sharing en uitwisseling van best practices die zowel op nationaal (in het bijzonder ook in een KCE rapport) als op Europees niveau gepredikt worden?

Met dank voor uw antwoorden,

Frieda Gijbels

01.15 Minister Frank Vandenbroucke:

Er waren ook vragen over transparantie. De klinische surveillance is niet verplicht. Ze is daardoor niet exhaustief. Ze registreert niet alle gehospitaliseerde patiënten in België. Ze werd wetenschappelijk en methodologisch opgericht met als primair doel de risicofactoren en de evolutie van gehospitaliseerde covidpatiënten te bestuderen. De rapportering van patiënten is niet gestandaardiseerd tussen ziekenhuizen, met de risico van een bias wanneer gegevens zonder context worden gerapporteerd. Wanneer data meerdere keren opgesplitst worden, zijn er eigenlijk ook te weinig datapunten om te kunnen spreken van een representatieve cohorte. Deze gegevens zijn volgens ons echter wel representatief op het nationale niveau. Wij publiceren dus geen gegevens van individuele ziekenhuizen in deze context, omdat dit ongewenste effecten kan hebben, bijvoorbeeld de mogelijkheid om onjuiste conclusies te trekken over de kwaliteit van een ziekenhuis, wat wij niet willen. Het kan dus ook een significante impact hebben op chronisch zieke patiënten en/of naburige ziekenhuizen overbelasten, door het feit dat mensen op basis van niet-gecontextualiseerde informatie beslissingen nemen die misschien niet rationeel zijn. Cijfers per ziekenhuis in de search capacity survey worden dus niet openbaar gemaakt.