Onderdiagnostiek kanker tijdens de pandemie - Schriftelijke vraag aan minister Vandenbroucke

13 januari 2022: 

Mijnheer de minister,

De Stichting Kankerregister heeft einde december 21 een overzicht gebracht met een vergelijking van het aantal kankerdiagnoses pre- en perpandemie.

Voor verschillende soorten tumoren werden behoorlijke onderdiagnoses vastgesteld en voor de leeftijdsgroep 80+ was de impact het grootst en wordt die ook het minst ingehaald. Als mogelijke verklaring wordt de oversterfte in deze leeftijdsgroep aangehaald.

- bestaan er cijfers voor de onderdiagnostiek voor de verschillende tumoren voor de verschillende leeftijdsgroepen per provincie? Zo ja, kan u deze overhandigen?

- is er onderzoek gedaan naar de correlatie van de oversterfte en de onderdiagnostiek voor de verschillende leeftijdsgroepen? Kan u de impact van de oversterfte toelichten en de gecorrigeerde cijfers weergeven voor onderdiagnostiek? Ook graag per provincie.

- wat wordt er ondernomen om artsen en patiënten te sensibiliseren en mobiliseren om tijdig naar de (tand)arts te gaan?

Met dank voor uw antwoorden,

Frieda Gijbels

Zodra het antwoord van de minister gekend is zal dit hier gepubliceerd worden.

Deze schriftelijke vraag werd omgezet naar een mondelinge vraag. 

Antwoord schriftelik ontvangen.

Geachte mevrouw Volksvertegenwoordiger, In april 2022 heeft de Stichting Kankerregister de gegevens over het aantal kankerdiagnoses vervolledigd tot 31/12/2021. Deze gegevens werden bekomen door versnelde aanleveringen van de gegevens van de laboratoria voor pathologische anatomie. De definitieve gegevens van 2020 worden slechts in de loop van dit jaar beschikbaar: volledige verwerking van de gegevens heeft een normale duurtijd van 2 jaar. Wanneer de definitieve cijfers beschikbaar zullen zijn, kan aan het Kankerregister gevraagd worden om de specifieke cijfers per leeftijdsgroep en per provincie mee te delen. Uit de resultaten van de incidentiecijfers van 2020 en 2021 blijkt dat er een daling werd waargenomen van 43% in het aantal diagnoses van invasieve kankers tijdens de eerste piek van de COVID-19-pandemie in april 2020, vergeleken met april 2019. Na deze eerste piek herstelde het aantal kankerdiagnoses zich naar vrijwel het normale niveau voor de rest van 2020. Het aantal diagnoses in 2021 weerspiegelt de pre-pandemische trends, maar er is een aanhoudende daling van 2% in het aantal kankerdiagnoses over de twee jaar vergeleken met 2019 , wat overeenkomt met ongeveer 2700 ontbrekende kankerdiagnoses. Voor alle leeftijdsgroepen blijft het aantal nieuwe diagnoses van invasieve kankers twee jaar na de pandemie 2% lager dan het niveau van 2019, terwijl over deze twee jaar een stijging van 2,3% werd verwacht door de groeiende en vergrijzende bevolking en de evolutie in het risico op kanker. Terwijl bij andere leeftijdsgroepen de daling van de diagnoses in 2020 (gedeeltelijk) gecompenseerd werd door een stijging van de diagnoses in 2021, bleef het aantal diagnoses bij de 80-plussers dalen in 2021, wat resulteerde in een daling van 8% in het aantal diagnoses over de twee jaar, goed voor ongeveer 80 % van de ontbrekende diagnoses voor alle leeftijden. Hoewel de oversterfte door COVID-19 het hoogst was in deze leeftijdsgroep, verklaart dit minder dan 200 van de meer dan 2200 ontbrekende diagnoses in deze leeftijdsgroep. Voor meer gedetailleerde analyses van de correlatie van oversterfte en onderdiagnostiek zal verder onderzoek nodig zijn. Acties van organisaties zoals Kom op Tegen Kanker om te sensibiliseren blijven zeker en vast ook nuttig en nodig.