Noodcentrale 112 - Mondelinge vraag aan minister Vandenbroucke

Commissie Gezondheid 31 januari 2023: 

03.01 Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, wij weten dat de noodcentrales al een hele tijd kampen met personeelsproblemen, meer bepaald met het vinden van personeel. De media maakten enige tijd geleden ook melding van het feit dat de Limburgse noodcentrale oproepen moet beantwoorden uit Antwerpen en Vlaams-Brabant, aangezien het personeelstekort in die provincies nog nijpender is.

Dat houdt natuurlijk risico’s in, aangezien de terreinkennis voor andere provincies logischerwijze minder goed is, wat vertragingen kan opleveren. Doordat het aantal oproepen bovendien groter wordt in Limburg, komen andere oproepen in de wachtrij te staan. U hebt aangekondigd dat het personeelstekort tegen begin dit jaar opgelost zou zijn door extra aanwervingen. Ook zou het nummer 1733 overal kunnen worden uitgerold, iets waarvoor extra operatoren nodig zijn.

Mijnheer de minister, hoe groot was het personeelstekort per provincie? Hoeveel bijkomende aanwervingen werden er tot vandaag gedaan per provincie? Is het personeelstekort ondertussen opgelost? Hoeveel vacatures zijn er desgevallend nog niet ingevuld?

Wanneer zal het nummer 1733 in alle provincies volledig uitgerold zijn? Hoeveel extra personeel hebt u daarvoor kunnen aanwerven?

Worden de risico’s opgevolgd die verbonden zijn aan het doorschakelen van oproepen naar andere provincies? Zo ja, wat zijn de vaststellingen ter zake?

03.02 Minister Frank Vandenbroucke:

Mevrouw Gijbels, in antwoord op uw vraag hoeveel procent van de gemeenten en van de bevolking in respectievelijk fase 01 en fase 02 zitten, kan ik samenvattend meegeven dat Vlaanderen qua postcodes voor 60 % in fase 1 zit, wat overeenkomt met 62 % van de bevolking; 27 % van de postcodes zit in fase 2, wat overeenkomt met 19 % van de bevolking. Brussel zit voor 100 % in fase 1. Wallonië zit voor 13 % van de postcodes in fase 1, wat overeenkomt met 21 % van de bevolking; 87 % zit in fase 2, wat overeenkomt met 79 % van de bevolking. Ik kan u de gedetailleerde tabel bezorgen, met een opsplitsing per provincie en een kaart per gemeente. Daarin staat ook nadere toelichting bij de gebruikte methodologie. Wij zullen u die bezorgen via het secretariaat.

Huisartsenwachtposten zijn niet verplicht het wachtnummer of hun wachtpost te koppelen aan het noodnummer 1733. Het eenvormige noodnummer voor niet-dringende medische hulpverlening is een service die het mensen gemakkelijker maakt een huisarts met wachtdienst te bereiken. Er zitten 67 operationele wachtposten in fase 1, 57 in fase 2 en 25 nog in fase 0.

De vermoede redenen om niet in te stappen, zijn de volgende. Ten eerste, wat de weigering om in te stappen in fase 1 betreft, gaat het om wachtposten die onmiddellijk in fase 2 willen instappen. Een tweede reden is mogelijk de onbekendheid van de eenvoud waarmee men in de 1733-fase 1 kan instappen. Een onlangs verstuurde omzendbrief kan die groep wachtposten in fase 0 misschien overhalen.

In verband met de vraag naar een tekort aan operatoren in de noodcentrales kan ik meegeven dat ik tijdens het begrotingsconclaaf een extra budget heb verworven voor de aanwerving van 70 bijkomende operatoren binnen de noodcentrales, meer bepaald met het oog op de volledige uitrol van het nummer 1733. Het personeelsbeheer van de noodcentrales is echter in handen van de FOD Binnenlandse Zaken. De FOD Volksgezondheid zal dan ook het budget via protocolakkoord met service level agreements herverdelen naar Binnenlandse Zaken. Het is correct dat ondanks aanhoudende inspanningen door de FOD Binnenlandse Zaken verschillende noodcentrales nog altijd een tekort aan operatoren kennen. Voor duidelijke cijfers over het aantal aangeworven operatoren en de niet-ingevulde betrekkingen dien ik u echter te verwijzen naar mijn collega van Binnenlandse Zaken.

De streefdatum voor een volledige uitrol van de 1733 in fase 2 over heel het grondgebied is midden 2024. De nodige budgetten daarvoor zijn uitgetrokken en afspraken zijn gemaakt met Binnenlandse Zaken. Die streefdatum is onder voorbehoud van de realisatie van de nodige aanwervingen door Binnenlandse Zaken.

Ik wil er voorts nog even op wijzen dat in tegenstelling tot wat verwoord werd in de vragen, het nummer 1733 niet gratis is. Het is een telefoonnummer met een normale zonale aanrekening. Bij heel wat abonnementsformules zijn dergelijke telefoongesprekken ondertusseninbegrepen in het abonnement, waardoor het gratis lijkt, maar dat is niet voor 100 % van de mensen het geval.

Mevrouw Gijbels, u stelde een vraag over mogelijke risico’s bij de doorschakeling van oproepen naar een andere provincie en hoe dat wordt opgevolgd. Het spreekt voor zich dat de kwalitatieve werking van de noodcentrales van dichtbij wordt opgevolgd door mijn diensten, meer in het bijzonder door de medische directies van de 112-centra en de federale gezondheidsinspecties die onder de FOD Volksgezondheid vallen. Uiteraard volgt ook de functionele leiding binnen de noodcentrales die onder de FOD Binnenlandse Zaken vallen, de kwaliteit van de dienstverlening op. Beide diensten menen dat een doorschakeling van oproepen naar een andere provincie bij lange wachttijden in een provincie te verkiezen valt boven het lang en mogelijk te lang laten wachten van een burger met een dringende hulpvraag.

Ik wijs er ten slotte op dat alle operatoren werken op basis van strikte protocollen, zoals vastgelegd in de Belgische handleiding voor de medische regulatie.

03.03 Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, tenzij ik mij vergis, meen ik dat u eerder had aangekondigd dat tegen begin dit jaar het nummer 1733 overal zou zijn uitgerold.

03.04 Minister Frank Vandenbroucke: Dat denk ik niet.

03.05 Frieda Gijbels (N-VA):

Ik heb dat gevonden op uw webstek en in een toespraak bij de opening van een huisartsenwachtpost in Leuven. Dat blijkt dus wat opgeschoven te zijn in de tijd.

U zegt dat er 70 extra mensen werden aangeworven, maar hoeveel zijn er dan te kort? U verwijst daarvoor dan weer naar Binnenlandse Zaken. Het is wat jammer dat u het goede nieuws mag brengen en het slechte nieuws doorschuift naar uw collega van Binnenlandse Zaken. Ik zal haar de vraag stellen, maar het is wat jammer dat u selectief bent in het brengen van de boodschap.

Wat de risico’s zijn van het doorschakelen van oproepen naar andere provincies wordt geanalyseerd, maar ik hoor daar niks precies over, bijvoorbeeld wat de risico’s zijn. U zegt dit te verkiezen boven lange wachttijden en ik kan mij daar iets bij voorstellen, maar ik had gehoopt dat dit beter gedocumenteerd zou zijn.

Dit pijnpunt sleept al even aan. Het goed functioneren van noodcentrales en wachtdiensten is nochtans heel belangrijk. We zullen dit verder opvolgen.