De Coronalert app - Mondelinge vraag aan minister Vandenbroucke

Commissie Gezondheid 31 januari 2023: 

07.01 Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, uit het antwoord op mijn vraag in juni 2021 bleek dat er tot dan toe bijna 1,3 miljoen euro was besteed aan de Coronalert-app. Op de website die het aantal aanmeldingen op de Coronalert-app registreert, wordt gemeld dat er 123.000 positieve testresultaten werden doorgegeven via de app.

Wat is de eindrekening van de Coronalert-app? Is onderzocht wat de impact ervan was op de volksgezondheid? Hoeveel keer is de Coronalert-app gebruikt als reden om zich te laten testen? Hoeveel besmettingen, ziekenhuisopnames en overlijdens heeft men daarmee kunnen voorkomen?

07.02 Minister Frank Vandenbroucke:

Mevrouw Gijbels, de eindafrekening bedroeg ongeveer 2 miljoen euro.

De recentste cijfers over de impact van de Coronalert-app dateren van 31 oktober 2022, aangezien Coronalert dan werd gedesactiveerd. De cijfers zijn publiek beschikbaar op de website. Coronalert is actief geweest van eind september 2020 tot eind oktober 2022. Het totale aantal downloads van Coronalert bedraagt 4,2 miljoen. Het aantal actieve gebruikers kan enkel geschat worden. Die gegevens werden niet verzameld om de privacy van de burgers te beschermen. Tussen december 2020 en maart 2022 waren er tussen 1,5 en 2 miljoen actieve gebruikers. Sinds januari 2021 heeft Coronalert gewerkt als één enkele applicatie op het Europese niveau met ongeveer 100 miljoen gebruikers in negentien landen. Er zijn 1,76 miljoen testresultaten in Coronalert ontvangen, waarvan 340.000 positieve resultaten. De ontvangst zelf van die testresultaten verliep snel en efficiënt.

In totaal hebben 123.000 gebruikers na een positieve test andere gebruikers verwittigd. Hoeveel mensen verwittigd zijn, is ons niet bekend. Die gegevens werden niet verzameld om de privacy van de burgers te beschermen. Op basis van soortgelijke applicaties in andere landen kan men inschatten dat 370.000 tot 600.000 gebruikers een verwittiging voor een hoogrisicocontact hebben ontvangen en ongeveer twee keer zoveel een verwittiging voor een laagrisicocontact. Hoog- en laagrisicocontacten werden binnen vier tot acht uur verwittigd, wat sneller is dan bij manuele contactopsporing.

Er worden potentieel meer contacten verwittigd dan bij manuele contactopsporing, omdat men bij Coronalert ook contacten kan verwittigen die men niet kent, bijvoorbeeld contacten in het openbaar vervoer. Ik denk dat dit een positieve bijdrage in het beperken van het aantal besmettingen heeft opgeleverd, maar daarover kan men alleen maar gissen. Het is moeilijk om de gezondheidswinst in termen van besmettingen, ziekenhuisopnames, overlijdens kwantitatief te identificeren, mevrouw Gijbels.

Een vergelijkbare applicatie in Engeland en Wales, de NHS COVID-19-app, verzamelde veel meer data. Op basis daarvan concludeerde een studie in het befaamde tijdschrift Nature dat in een periodevan drie maanden op het einde van 2020 tussen de 284.000 en 594.000 besmettingen en tussen de 4.200 en 8.700 doden zijn vermeden. Dat is natuurlijk een indrukwekkend resultaat, maar het is moeilijk om dat naar België te vertalen, omdat het gaat over een ander gezondheidssysteem en een kortere periode waarin nog geen vaccins beschikbaar waren. De meest pessimistische schatting concludeert dat er dankzij Coronalert tienduizenden besmettingen zijn vermeden en tientallen levens werden gered.

Daarnaast heeft een gebruikersstudie van de KU Leuven in samenwerking met het Max Planck Institute in Saarbrücken aangetoond dat Coronalert gebruikers toeliet om hun eigen risico’s beter in te schatten en hun gedrag daaraan aan te passen. Zelfs als is de impact van de empowerment daarvan moeilijk in cijfers te vertalen, ik denk dat het feit dat men mensen een beetje meer controle geeft over hun eigen situatie, gewoon een positief aspect van zo’n applicatie is.

07.03 Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de minister, het is altijd jammer dat er weinig onderzoek wordt gedaan naar wat het precies heeft opgeleverd. Het gaat inderdaad om schattingen. In andere landen is daarnaar meer doorgedreven onderzoek gebeurd.

Ik geloof ook in het systeem en de empowerment die het met zich kan meebrengen. Het is belangrijk dat mensen daarover kunnen beschikken, maar ik heb het altijd jammer gevonden dat de overheid daaraan niet meer aandacht heeft gegeven. Het werd gelanceerd en men heeft weinig moeite gedaan om mensen te overtuigen om het te gebruiken.

U zegt dat de eindkosten 2 miljoen bedragen. Als ik dan kijk naar hoeveel positieve testresultaten in Coronalert werden aangemeld, met name 123.000, dan komt men tot 16 euro voor een positief testresultaat. Dat is toch heel veel. Ik denk dat we toch mogen zeggen dat Coronalert mislukt is. Dat had men veel beter kunnen inzetten. 2 miljoen euro is toch genoeg geld om daarmee zorgvuldig om te gaan.