De klachten over het personeelsbeleid bij de KMKG - Mondelinge vraag aan staatssecretaris Dermine

Commissie Mobiliteit 20 juni 2023: 

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de staatssecretaris, na de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België is het de beurt aan de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis om aan de alarmbel te trekken over het personeelsbeleid. Preventiedienst Empreva zou ook daarover een rapport hebben opgesteld waarin een aantal psychosociale risico's wordt geduid. Daarover zou een schrijven aan u zijn gericht. De woordvoerder heeft het over een chronisch personeelstekort.

Klopt het dat er een aanslepend personeelstekort is? Hoe valt dat te verklaren? Is er bijvoorbeeld een hoog ziekteverzuim? Kunt u dat specifiëren? Zijn er openstaande vacatures? Indien er personeelsgebrek is, geldt dat dan veralgemeend of voor specifieke functies? Kunt u dat duiden? Welke inspanningen werden er al gedaan om het personeelsgebrek te verhelpen?

Werden er eerder al signalen opgevangen over de ontevredenheid van het personeel? Zo ja, wanneer en wat werd er met die signalen gedaan?

Wat was de aanleiding tot het preventieonderzoek dat Empreva uitvoerde? Wat zijn de conclusies van het rapport? Wat zal er worden ondernomen om dit te verhelpen en op welke termijn?

Er is op dit moment nog steeds een directeur ad interim aangezien er bij de vorige benoemingsprocedure geen geschikte kandidaat gevonden werd. Loopt er een nieuwe procedure en wat is daarvoor de tijdlijn?

Staatssecretaris Thomas Dermine:

Mevrouw Gijbels, alvorens te antwoorden, moet ik melden dat ik ondanks wat er in de pers verschenen is geen brief ontvangen heb van het personeel van de KMKG. Ten tweede blijken, anders dan voor de KMSKB waarmee de pers de toestand in de KMKG vergelijkt, de syndicale organisaties niet te weten wie de brief heeft opgesteld of ondertekend. Hierdoor is het niet duidelijk wat de draagkracht van de anonieme brief is. De situatie is dus op sommige punten vergelijkbaar met de situatie in andere musea, maar ze is niet helemaal vergelijkbaar.

Ik kan wel bevestigen dat de algemeen directeur ad interim naar aanleiding van een formele vraag tot interventie van de preventiedienst Empreva een risicoanalyse heeft gevraagd met betrekking tot de psychosociale aspecten in de spanningen die er blijken te zijn tussen de technische dienst en de tentoonstellingendienst van het museum. Op basis van het rapport daarover, dat recent werd ontvangen, wordt in sociaal basisoverleg een actieplan uitgewerkt.

Het klopt dat er spanningen bestaan als gevolg van de opeenvolgende bezuinigingen op het personeelsbudget van het KMKG, zoals dat bij alle federale wetenschappelijke instellingen het geval is. Die spanningen kunnen de basisopdrachten van onze instellingen in gevaar brengen. Over een periode van twaalf jaar is het personeelsbestand van het KMKG gedaald met meer dan 25 %, namelijk van 278 voltijdequivalenten in 2011 naar 209 voltijdequivalenten in 2021. Midden 2022 werkten er in het KMKG 188 voltijdequivalenten, zodat op elf jaar tijd het personeelsbestand met een derde is gedaald.

De belangrijkste verklaring zijn de lineaire bezuinigingen van de opeenvolgende regeringen sinds 2008, die de bestaansmiddelen en de werking van de federale wetenschappelijke instellingen zwaar hebben getroffen. Een tweede verklaring is een aantal openstaande betrekkingen dat niet ingevuld raakt door de lange selectieprocedures of door een gebrek aan geslaagde kandidaten. Dat is bijvoorbeeld het geval voor erfgoedbewakers of communicatie-experts.

Ik heb geen bericht gekregen dat er een opvallend groter ziekteverzuim zou zijn in de KMKG in vergelijking met voorgaande jaren. Momenteel zijn er openstaande vacatures voor erfgoedbewakers en is er één vacature voor een adviseur managementsupport via een interne oproep binnen de federale overheid.

Om de druk op de technische ploeg te verlichten heeft de algemeen directeur ad interim in december alle zeilen bijgezet om per 1 januari twee bijkomende technische medewerkers aan te werven, zodat pensioneringen of langdurige ziekte in de dienst opgevangen konden worden. Ook hebben we er in 2020-2021 bij de Inspectie van Financiën voor geijverd om de aanwerving van mensen jonger dan 26 voor startbaanovereenkomsten niet te limiteren, omdat deze aanwervingsprocedures veel vlotter verlopen en bepaalde noden tijdelijk kunnen opvangen.

De aanleiding van het onderzoek door Empreva was een vraag tot psychosociale risicoanalyse vanuit de technische diensten, die kloegen over de werkwijze van de tentoonstellingsdiensten. De conclusies van het rapport, dat werd gebaseerd op een enquête bij 27 medewerkers waarvan er 21 een antwoord stuurden, wijzen op een complex van problemen met betrekking tot arbeidsorganisatie en -inhoud en in enigszins minder mate arbeidsvoorwaarden en -verhoudingen.

De conclusies van beide psychosociale analyses zijn reeds voorgelegd aan de vakbonden in een basisoverlegcomité, los van de open brief die aanleiding gaf tot uw vragen. Op basis van dit rapport wordt nu een actieplan uitgewerkt dat in het basisoverlegcomité van de KMKG goedgekeurd zal worden om vervolgens uitgevoerd te worden.

Aan de directeur ad interim werd na de vorige selectieronde gevraagd om aan te blijven als interim. Hij heeft dat aanvaard. De huidige selectieronde is lopende en zal binnen afzienbare tijd afgerond kunnen worden.

Frieda Gijbels (N-VA):

Mijnheer de staatssecretaris, ik begrijp dat u zelf geen brief hebt ontvangen, maar ik hoop dat u ten minste eens bent gaan luisteren naar de problemen. Bij dergelijke geruchten is het belangrijk om uw oor daar te luisteren te leggen.

Het is mij nog niet helemaal duidelijk wat de exacte problemen zijn. U steekt het nogal snel op besparingen die in de vorige legislaturen zijn doorgevoerd. Bij de aangegeven problematiek gaat het echter ook over de organisatie, de inhoud van het werk enzovoort. Dat zijn heel andere zaken en die hebben niet noodzakelijk iets te maken met besparingen.

Het is echt tijd voor een kerntakendebat. Het was ook geen goed plan om in uw regeerakkoord op te nemen dat men wilt evolueren naar een verzelfstandiging van de wetenschappelijke instellingen om er dan in de praktijk helemaal niets mee te doen. Dat zorgt voor bijzonder veel onduidelijkheid en heel veel onzekerheid.

Het incident is gesloten.