Hallucinante taferelen op de gemeenteraad van december 2023 - Oudsbergen

Gisteren was het weer de moeite. Het is niet de eerste keer dat ik het zeg, maar je had er bij moeten zijn, daar op de gemeenteraad.

In de laatste maand van het jaar wordt traditioneel de aanpassing van de meerjarenbegroting besproken. Een moment om nog eens met een vergrootglas te kijken naar de gemeentelijke budgetten en de plannen van het gemeentebestuur.

Een paar cijfers. We zijn in ijltempo een enorme schuldenput aan het graven. Van 42 euro schuld per inwoner bij het begin van de fusie, evolueren we in 2025 naar 874 euro per inwoner (en naar meer dan 900 euro daarna). Voor de fusie kende Opglabbeek een schuld van 750 euro per inwoner en Meeuwen-Gruitrode van minder dan 500 euro per inwoner. We zijn er qua schuldgraad dus slechter aan toe dan voor de fusie en dat ondanks de schuldkwijtschelding van 500 euro per inwoner!

En dat komt omdat er investeringen worden gepland van maar liefst 88 miljoen euro. Dat is bijzonder veel voor een gemeente van onze omvang. Natuurlijk moet er geïnvesteerd worden, maar dan wel volgens de draagkracht die er is en met oog voor de toekomst.

Om te zien of een gemeente financieel gezond is, moet je kijken naar de zogenaamde ‘autofinancieringsmarge’. En die duikt de diepte in. Onder de streep, alles in aanmerking genomen, bevindt die marge zich rond de 150.000 euro. We komen van gemiddeld 6 à 7 miljoen. Dat wil dus zeggen dat er niet veel mag gebeuren of die marge is weg. En dat is zelfs wettelijk niet toegelaten.

En wat wil de gemeente doen om de uitgaven onder controle te houden?

• Ze rekenen slechts op 90% van het personeel “omdat er altijd wel mensen ziek zijn of afwezig”
• Ze nemen geen marge meer op uitgaven voor gas en elektriciteit
• Ze gaan hun budgetten goed opvolgen
• Ze gaan proberen binnen budget te blijven

“De budgetten monitoren en binnen budget proberen te blijven”? Was dat vroeger dan anders? Als dat nieuw beleid is, dames en heren, dan zijn uw centen al die jaren bijzonder lamentabel beheerd geweest.

Het is ook bijzonder te lezen in de toelichtende nota dat “het managementteam de bezorgdheid uit dat de grenzen van de financiële ruimte bijna bereikt zijn”. Datzelfde managementteam gaf ook aan dat er onzekerheid was over de geplande ontvangsten, die ongeveer een kwart van de geplande uitgaven moeten dekken.

Toen ik vroeg over welke geplande ontvangsten er dan onzekerheid was, met andere woorden: waar waren we zeker van en hoe groot was die onzekerheid precies, werd er alleen maar heel vaag geantwoord. Geen cijfers.

En de burgemeester draaide er zijn hand niet voor om om het managementteam gewoon woorden in de mond te leggen. Hij beweerde dat de ongerustheid van het managementteam vooral het gebrek aan personeel was. Niet de financiën. Nochtans was net dàt te lezen in het document dat we ontvingen. Dat de bezorgdheid over de financiën ging. Hoe durf je nu te beweren dat ze iets anders hebben gezegd als de personen in kwestie zich niet kunnen verdedigen?

En wat hij daarna zei, was helemààl hallucinant. Dat we niet zo moeilijk moesten doen over de cijfers, want dat de meeste ontvangsten niet in de begroting stonden. Er stond meer NIET in dan wel, zei hij! Dames en heren, laat dat even binnenkomen. Over welke begroting moesten we dan precies stemmen? En waren er dan misschien ook bepaalde uitgaven niet opgenomen in deze begroting? Wat lag nu precies voor? Een onvolledige begroting?

Waar is deze meerderheid mee bezig...

De inkomsten van de trajectcontroles worden de komende jaren ingeschreven aan 318.000 euro per jaar, goed voor 6000 boetes per jaar. Nochtans werd ons eerder altijd gezegd dat die ontvangsten naar beneden zouden gaan in de komende jaren, omwille van het sensibiliserend effect. Quod non dus. Ze proberen het mooi te verpakken en er een stevige strik rond te doen, maar die trajectcontroles, die gaan niet over verkeersveiligheid. Die gaan over ontvangsten. Dat zijn verdoken belastingen.

• Men zou beter werk maken van het oplossen van het personeelsprobleem, in plaats van op afwezigheden te rekenen om de begroting te doen kloppen.
• Men zou beter werk maken van de sociale onrust in plaats van het daar helemaal niet over te hebben.
• Men zou er beter voor zorgen dat onze gemeentewegen in een fatsoenlijke toestand verkeren.
• Men zou er beter voor zorgen dat de dienstverlening op punt staat, zodat de Oudsbergenaar de voordelen van de fusie eindelijk eens begint te voelen.
• Men zou beter prioriteiten stellen qua investeringsuitgaven in plaats van in budgettair krappe en onzekere tijden nog dieper de schulden in te duiken. De bevoegde schepen klopte zich op de borst “dat ze tenminste dùrfden te investeren”. Nou. Dat is durven zeg, met het geld van een ander...

En als je dan geen plan B hebt voor het geval er iets tegenslaat, terwijl ook het managementteam haar ongerustheid duidelijk maakt, dan speel je volgens ons met vuur.

Bij een ander agendapunt, waarbij gebleken was dat er nog slapende tegoeden waren bij Fluvius (waar Fluvius zelf het bestuur op attent had gemaakt), vroeg Lut Witters of er misschien nog andere slapende tegoeden waren. Het antwoord van de burgemeester? “Dat zou zomaar eens kunnen.” Dat zou zomaar eens kunnen, dames en heren. Maar of ze dat gaan uitzoeken? Ik denk het dus niet.

En het subsidiereglement voor onroerende investeringen voor erkende verenigingen, dat is blijkbaar maar een vodje papier. Dat kan blijkbaar volledig willekeurig worden toegepast of niet. Maar liefst drie keer werd het reglement overruled. Waarvoor dient zo’n reglement dan?

Uiteraard gunnen wij de verenigingen nieuwe infrastructuur, maar het is wel van belang dat er een duidelijk kader bestaat en dat alle verenigingen op dezelfde basis en volgens dezelfde regels worden behandeld.

Ilse Hindrikx stelde dan ook hardop de vraag of het nog Sinterklaas was of al Kerst of dat misschien de verkiezingen dichterbij kwamen...